DE
PONSKAART
kijkje zou kunnen nemen in de huidige administratieve wereld,
ponskaartenapparaturen de boekingen en het rekenwerk verric
die in de 19e eeuw ongeloofwaardig zouden zijn geweest, maar
geworden.
Bovendien worden elektronische rekenmachines, nieuwe nazat
apparatuur, gebruikt om bijzondere problemen van onze tijd oj
opsporen van satellieten, het vertalen van boeken, het verwerke
lijke problemen voor bedrijf en industrie, enz. Problemen, die z(
onoplosbaar werden geacht en die nooit tevoren binnen het ber
geweest.
Ondanks deze nieuwe begrippen en baanbrekende technieken
jaren is het uitgangspunt in de meeste gevallen nog steeds de p'
De ponskaart, waarin via gaatjesschrift de gegevens worden Vc
danig, dat deze gegevens nooit meer voor tweeërlei uitleg vat
vooral is één van de belangrijkste elementen van het ponskaarte
cijferschrift immers kan door verschillende personen anders wor
een ponsgaatje door de plaatsbepaling in de kaart automatisch
daarbij behorende cijferwaarde.
Ook Heineken heeft gemeend de voordelen van het ponskaart
afgekort de I.B.M. Het bleef niet alleen
bij deze naamswijziging, ook de leiding
ging in meer commerciële handen over.
Dr. Hollerith trad geheel terug en alleen
zijn naam bleef voor het nageslacht be
houden, doordat deze onverbrekelijk ver
bonden is met het ponskaartensysteem.
De leiding werd overgenomen door Wat
son, die na belangrijke technische ver
beteringen aan de apparatuur van dr.
Hollerith de serievervaardiging van pons
kaartenmachines ter hand nam.
De industrialisatie was inmiddels haar op
mars begonnen en het corps der witte
boorden moest naar nieuwe wapens zoe
ken, om het onvermijdelijke bijprodukt
,,de papierlawine" te breidelen en in
juiste banen te leiden.
De ponskaart, het nieuwe medium, werd
ingeschakeld in de administratieve wereld
om „lopende-band efficiency" te brengen
in de rompslomp der administratieve han
delingen en het geestdodende werk van
sorteren en rekenen over te nemen. De
boekhouder, die in de tijd van Dickens
nog op een hoge kruk zetelde, zou hevig
ontsteld zijn, als hij nu nog eens een
De lezende ponsmachine.
Wim Geelhoed bij de elektronische
De ponskaart werd in 1888 te Washington geboren. De geboorte verliep zeer voor
spoedig en de uitvinder dr. Herman Hollerith hield haar in 1890 ten doop. Dit eerste
optreden viel samen met de in dat jaar te houden volkstelling in Amerika, waarbij
onze uitvinder de belangrijke taak had deze telling te organiseren.
Holleriths uitvindingen gingen echter nog verder dan de ponskaart; hij construeerde
nl. een ingenieuze machine, die in staat was de in de kaart aangebrachte gegevens
elektrisch te tellen.
Na vele proefnemingen bleken zijn beide geesteskinderen goed te voldoen en zijn
methode werd gekozen voor de te houden volkstellingen.
Het succes was groot; de .resultaten bleken namelijk acht maal sneller ter beschikking
te komen dan bij de vroegere handmethode het geval was.
In 1896 werd de Tabulating Machine Company opgericht, die machines in de handel
bracht, geconstrueerd overeenkomstig de patenten van dr. Hollerith. Deze maat
schappij was geen lang leven beschoren en reeds in 1911 werd zij gewijzigd in de
Computing Tabulating Recording Company.
Deze naam werd in 1914 omgedoopt in International Business Machines Corporation,
Mej. M. Boon achter haar schrijfmachine-met-papieren-ponsband.