ELEKTRONISCHE INSPECTIE-OGEN
In onze Amsterdamse brouwerij drommen de laatste tijd de excursieleden samen om een aantal betrekkelijk
kleine apparaten, die op verschillende plaatsen in de bottelarij staan opgesteld. Naast de grote, eerlijke
kolossen van een huis lang en een half huis hoog, die de flessen spoelen en de inhoud pasteuriseren
en waarvan alleen een paar grote stangen en tandwielen, traag bewegend, te zien zijn, doet het venijnige
gebaar waarmee de kleine, nieuwe apparaten een fles opzij schuiven, wèg uit de produktie, eigenwijs aan.
En, eigenwijs zijn ze, de BIM en de TWIN BEAM, de inspectiemachines, die sinds enige tijd in de
Amsterdamse bottelarij in gebruik zijn en die, als combinatie toegepast, een primeur voor Europa bete
kenen. Ze vertrouwen geen fles, die door de spoelmachine zo zorgzaam twintig minuten lang is gereinigd en
doorgespoten! En ze kregen nog gelijk ook.
Het principe van de elektronische inspectie van de inhoud van de fles.
zoals wij thuis in een invallende zonnestraal de stof
deeltjes zien zweven, die wij anders nooit te zien krijgen.
In de BIM worden eventuele verontreinigingen in het
bier, uiteenlopend van filtervezeltjes tot afgesprongen
stukjes glas, samen met het bier in beweging gebracht
door de fles gedurende enige tijd snel om zijn as rond
te draaien. Als nu de fles plotseling gestopt wordt zal
de inhoud, bier, schuim èn eventueel de verontreiniging,
door blijven draaien. Deze draaiende beweging geeft de
elektrische ogen de gelegenheid het eventueel aanwezige,
zwevende vuil waar te nemen als een schaduw van de
lichtstraal, die door de zwevende deeltjes bij het rond
draaien werd onderbroken.
De waarnemingen van deze elektrische ogen bestaan uit
zeer zwakke stroomstootjes die, fles voor fles, worden
doorgegeven aan een gecompliceerde elektronische appa
ratuur, die berekent en beslist of de fles door mag lopen.
Is de waarneming van dien aard, dat de fles eruit moet,
dan geeft de elektronische apparatuur een signaal aan
een geheugenmechanisme, dat juist vóór de fles de
machine verlaat een „wissel" in de transportband even
op „dood spoor" zet.
Maar hiermee is de taak van de machine nog niet afge
lopen! Voor hij aan het bekijken van een nieuwe fles
begint, meet hij zichzelf eerst van A tot Z door. Geen
onderdeeltje kan defect raken, geen elektronenbuis kan
versleten zijn, of de machine waarschuwt zijn gebruiker
op duidelijke wijze dat er iets mis is. Zo verricht de
BIM zijn taak, hij test eerst zichzelf en dan een fles,
DE BIM
De historie van Heineken's elektronische inspectie-ogen,
zoals we deze machines kunnen noemen, is medio dit
jaar zo'n twee jaar oud. In mei 1959 kwam namelijk de
eerste Amerikaanse „Beer Inspection Machine", kortweg
BIM, zijn intrede doen. Deze machine heeft iets weg
van een miniatuur vulmachine, maar herbergt in plaats
van het bierreservoir een minutieus samenstel van lenzen
en een sterke lamp, die een ragdunne, maar zeer sterke
lichtstraal over de gehele hoogte van de fles door de
inhoud het gepasteuriseerde bier heenstuurt.
Aan de andere kant van de fles bevindt zich een zwarte
doos van magnesium, waarin elf elektrische „ogen"
(fotocellen) zijn ondergebracht. Deze fotocellen bekijken,
elkaar overlappend, de gehele fles met behulp van de
invallende lichtstraal. Dit gebeurt op dezelfde wijze
De BIM (Bier Inspectie Machine)
4