van pensioen
kapot te krijgen door alleen maar vermaak na te jagen
of liefhebberijen te beoefenen! Hoe verdienstelijk lief
hebberijen ook mogen zijn (we denken b.v. aan lezen, het
luisteren naar radio en kijken naar televisie), toch geven
ze zelden of nooit een verantwoorde levensvulling. We
ondergaan deze vormen van vrijetijdsbesteding ze
activeren slechts zelden.
En hier zijn we, waar we naar toe wilden in verband
met de (nog ruimere) vrije tijd, die gepensioneerden ter
beschikking hebben of krijgen. Men kan niet de hele
dag lezen, naar de radio luisteren en de televisie kijken,
postzegels verzamelen, naar een aquarium kijken of ge
zelligheidsavondjes voor bejaarden meemaken. Hetgeen
niet wegneemt dat men zich gerust deze en andere vor
men van vrijetijdsbesteding mag eigen maken als men
ze nog niet kent! Het aanleren van bijv. bridge, schept
de mogelijkheid eens medegepensioneerden voor een par
tijtje uit te nodigen, iets waartoe men vroeger niet gauw
kwam. Ook het wederom leren lezen van goede niet te
zware lectuur, het gezamenlijk oplossen van kruiswoord
en andere puzzels, dat langzamerhand in het vergeetboek
was geraakt, kan weer geleerd of ter hand genomen
worden.
De leeftijd echter waarop men is gekomen, en de licha
melijke en geestelijke toestand, waarin men langzamer
hand is komen te verkeren, zijn niet altijd geschikt om
nog over te schakelen op meer nuttige, meer actieve vor
men van vrijetijdsbesteding, b.v. op schaken, op tuinieren
of op andere handenarbeid (bijv. knutselen), of schil
deren, studeren of schrijven
Het beste is, lang vóór men wordt gepensioneerd, iets
ter hand te nemen dat zinvol is, dat een levensvulling
biedt. Wij denken hierbij naast de laatstgenoemde bezig
heden, o.a. aan deelneming bijv. aan het godsdienstige,
sociale of charitatieve verenigingsleven, dat minder aan
spanningen onderhevig is dan het gebied van sport of
politiek. Men moet zich met bezigheden vertrouwd
maken, die men als gepensioneerde zonder overschake
ling nog kan blijven verrichten.
Bezigheden die levensvulling bieden
Voor hen, die intellectuele en vooral leidinggevende ar
beid hebben verricht, zal de overgang veel minder abrupt
zijn, wanneer zij zich op bovengenoemde gebieden op
enigerlei wijze verdienstelijk blijven maken. Over het
algemeen is het dus wenselijk, dat men bezigheden aan
houdt, die levensvulling bieden en die niet alleen de tijd
kapot maken; bezigheden, waarbij men in scheppende
zin kan werkzaam zijn en waarbij men nog aanwezige
talenten kan ontplooien. Deze bezigheden voor de
Christen gecombineerd met een zich meer instellen op de
eeuwigheidsgedachte leiden tot een vreugdevol be
staan, wanneer de tijd is aangebroken, dat men zijn
hoofddagtaak moet neerleggen. Zij geven grotere vol
doening dan een passief ondergaan (hetgeen niet wil
zeggen dat dit laatste als gezond tegenwicht geheel moet
worden uitgeschakeld!). Wanneer men zijn nieuwe vrije
tijd zó vult, komt er geen tijd van inzinking, van zorgen,
ontevredenheid en verveling. Dan lééft men verder, ook
nadat men gepensioneerd is. We weten wel: er zal op een
goede dag een achteruitgang komen! Door ons leven
op de hierboven geschetste wijze te vullen, wordt deze
echter zoveel mogelijk verschoven. En wanneer dan Va
dertje Tijd toch aanklopt, welnu, dan kan men, in zijn
gehele of gedeeltelijke onmacht, terugzien op een wel
besteed leven.
Teruggang van inkomsten
Ten slotte dienen we ons althans de meesten onder
ons ook voor te bereiden op de teruggang van in
komsten, welke bij pensionering plaatsvindt.
We schreven hierboven reeds dat de mindere inkomsten
tot prikkelbaarheid en humeurigheid aanleiding kunnen
geven. Dit punt is van veel invloed op het geluk van de
latere levensjaren i.e. in de tijd dat men gepensioneerd
is. Onlangs trof ons het vooruitzien op dit punt van een
goede huisvrouw. Ze vertelde ons dat ze reeds 5 jaar
vóór de dag van de pensionering van haar man, toen het
laatste kind het huis uitging, verhuisden naar een kleinere
woning die minder huur deed en dat zij het ook ove
rigens wat bescheidener aan gingen doen. Het gespaarde
bedrag werd besteed voor de revisie van de meubels,
de aanvulling van de linnenkast, de aanschaf van een
nieuw karpet, kortom alles wat geen 10 jaar meer zou
meegaan werd vernieuwd. Daarna werd de kleerkast
en de schoenenvoorraad aangevuld met niet-van-de-mode
afhankelijke stukken in neutrale kleuren en soorten. En
kele coupons kostuum- en jurkenstof werden netjes weg
gelegd. Zodoende had onze vooruitziende huismoeder
alles gedaan wat mogelijk was om haar man voor ettelijke
jaren voor grote uitgaven te behoeden, zodat het pensioen
alleen voor dagelijkse uitgaven kon worden aangewend.
Wanneer men bovenstaande beschouwingen ter harte
neemt, men zich ook tijdig geestelijk voorbereidt op een
aanstaande pensionering en men zich niet alleen verheugt
op een zalig niets doen zonder meer, dan behoeft de
overgang niet met een schok tot stand te komen op het
moment, dat men ons uitgeleide doet uit ons eigenlijke
werk.
Wanneer de maatregelen ter levensvulling tijdig ter hand
worden genomen kan dit niet anders zijn dan tot heil
van onze lichamelijke en geestelijke gezondheid vóór en
na de dag, waarop we in het genot van pensioen wor
den gesteld.
15
