Een blik in de fabriek
Laten wij iets vertellen over wat we
aan techniek in de fabriek zagen. De
techniek is dus die, waarbij van niet
wit bakkende klei gemaakte, éénmaal
gebakken, poreuze voorwerpen wor
den voorzien van een dekkend,
veelal tinhoudend glazuur, waarbij
in geval van decoratie, het decor op
de ongebakken glazuurlaag wordt
aangebracht en in een tweede bak-
proces met dit glazuur wordt samen
gesmolten.
De klei wordt gewonnen uit de om
geving en gemengd met Doornikse
aarde of een soortgelijke sterk kalk-
houdende kleisoort. Naarmate de
kleisoort meer of minder kalkhoudend
is, varieert de kleur van het gebak
ken produkt van geelgrijs tot rood
achtig. De klei wordt gewassen, dat
wil zeggen geroerd met veel water
en gezeefd, ter verwijdering van
organische bestanddelen, grof zand
en andere ongerechtigheden. In de
kleimolen wordt de betere vermenging
verkregen, alvorens ze aan de vor
mers wordt doorgegeven. De vorm
geving van onze bierpullen gebeurt
op de draaischijf en een klein deel
wordt gevormd met behulp van,
aanvankelijk houten, later gipsen
vormen; soms ook door het aan
elkaar plakken van uit de klei ge
maakte plaatjes. Na de droogzolder
gaat het bakken beginnen en krijgt
het de naam van rauw goed en kan
men over glazuren gaan denken. De
aanmaak van de glazuren is een vak
Dij de foto's:
Pagina 9
Affiche van de tentoonstelling te Makkum. Bord, geschilderd in blauw met een
landschap waarin een naar links rijdende paard en wagen met man en vrouw en
een rand van gestileerde bladeren. I3e-eeuws Makkum uit het bezit van de
familie Tichelaar
Makkum havengezicht en De Waag, het toekomstige ceramiekmuseum
Pagina 10 en 11
Twee jonge decoratieschilders bezig met hun werk in de ateliers van de firma
Tichelaar in Makkum
De tegeltableaus bevinden zich in deze fabriek en op de gevel van het oude
pothuis, waar nu de tentoonstelling wordt gehouden.
Tegeltableau-h 14, b. 11, tegels, geschilderd in blauw met een doorsnede van
een gleibakkerij van drie verdiepingen qebouwd om een oven, en met de
wapens en namen van loh. Tichelaar, Ion Steensma, Hero d. lager en Wybe
Steensma. Opschrift. ,,De Stichters van dit Werk zyn deese met haar Vieren
wiens Wapens met haar Naam doen deese Muier versieren ANNO 1757"
In het midden ziet men de oven, een eenvoudige rechthoekige kameroven mei
opgaand vuur, waarin de te bakken artikelen via de later te sluiten deur
worden geplaatst, met onder de kamer stookruimte en boven op de kamer
een eveneens rechthoekige, zich naar boven vernauwende schoorsteen, die de
verdiepingen doorloopt en boven het dak van het ovenhuis uitkomt. De bovenste
verdieping is de steenmakerszolder, waar de tegels worden gemaakt, de
middenverdieping de schotelzoider. Op de begane grond zien wij van links
naar rechts: de deur naar het schilderhuis, de opslag van hout waarmee de
oven wordt gestookt, de oven en de malerij met de door paarden aangedreven
glazuur- en kleimolens.
