75-jarig agentschap
Mejuffroutv Buys
teas haar tijd
ver vooruit
Haar huisje aan de Hoogendijk 116 te Zaandam
staat niet ver van het Czaar Peterhuisje vandaan.
Enkele tientallen stalen fusten voor de deur en een
klein bordje aan de muur verraden de relatie met
het Heineken's bier. Binnen heerst een feeststemming
want de Fa. de Wed. C. Buys is vijfenzeventig jaar
agente van de Heineken's Bierbrouwerij Maatschappij.
Het is 19 mei 1959 en de zeer energieke 83-jarige
mejuffrouw Elisabeth Buys neemt op die dag de
felicitaties in ontvangst. Een verstandige vrouw uit
wier „levensrelaas" blijkt, dat van dit vijfenzeventig
jarige agentschap meer dan vijfenzestig jaar voor
haar rekening komt.
De geschiedenis voert terug naar vader Buys, wiens
bezigheid was het klaarmaken van diners, waarbij hij
ook de dranken verzorgde. Zo werd hij in 1884 agent
van de brouwerij. Een groot fust met bier kwam in
zijn kelder te liggen en moest daar lageren, voordat
er na enige weken hele en halve kruiken mee gevuld
konden worden.
Als grote bijzonderheid vertelt mejuffrouw Buys, dat
haar vader de eerste was in Zaandam, die water in
z'n huis kreeg. „Eerst moesten wij, herinner ik me
nog, het water uit Haarlem laten komen".
Vader Buys was nog geen zes jaar agent van de
brouwerij, toen hij ziek werd en op nog zeer jeugdige
leeftijd stierf. („In die kamer", wijst mejuffrouw Buys
naar de kamer, waar nu haar kantoortje is. „Daar is
ook mijn moeder gestorven. Ik heb het nu maar in
kantoor veranderd, want ik heb geen zin er zelf ook
in te sterven"). Moeder Buys bleef met vier kleine
kinderen achter. Zij nam de leiding van de zaak over.
Inmiddels groeide de kleine Elisabeth op tot een jong
meisje en toen zij de school beëindigd had, ging zij
haar moeder assisteren. De gang van zaken was haar
totdien niet helemaal vreemd geweest. Immers tijdens
de ziekte van haar vader had zij af en toe de
helpende hand geboden. „Ik had een lijst gemaakt
van de afnemers en de bestellingen en had deze aan
vader voor controle gegeven. Met dikke rode potlood
strepen erdoorheen kreeg ik de lijst van hem terug,
met de mededeling, dat er niet veel van deugde".
Ook haar broer Peter kwam in de zaak. Hij nam de
buitendienst voor zijn rekening. Jaar in jaar uit be
zocht hij zijn klanten in Zaandam en omstreken,
totdat hij het vorig jaar maart op een dag bij een van
zijn klanten in elkaar zakte en stierf. Toen moeder
Buys in 1936 overleed, had haar dochter Elisabeth
al geruime tijd zelfstandig de zaak geleid. Het waren
haar gezond verstand en haar nuchtere reële wijze
van zakelijk denken, waardoor zij in die jaren
onbewust de leidende positie is gaan innemen in het
gezin.
Zo kreeg zij ook voor het overlijden van haar moeder
de pijnlijke taak om op aanraden van hun huisarts
op een gegeven ogenblik met haar te spreken over
het opmaken van een testament.
„Kind, je gaat maar naar een notaris en regelt alles,
maar ik wil er niets van zien", was het antwoord
van een moeder, die een dergelijk vertrouwen stelde
in haar dochter. Moeders wil was wet, en zo kwam
bij haar overlijden de firma Buys op naam van
Elisabeth en Peter te staan. Uit haar verhalen in de
met ontelbare familiefoto's gestoffeerde woonkamer,
over het wel en wee van de firma Buys krijgt de
bezoeker al spoedig een duidelijk beeld van mejuf
frouw Buys zelf. Waarschijnlijk is zij een vrouw, die
eigenlijk haar tijd ver vooruit is geweest. Had zij
haar zin in menig opzicht, wat betreft de zaak, door
kunnen drijven, dan was inplaats van een aller-
charmantst „eenmansbedrijf" er waarschijnlijk een
enorme organisatie uit gegroeid. Het eerste, wat zij
in de dertiger jaren deed, was het laten maken van
een bouwtekening voor een nieuw woonhuis plus
opslagruimte. In plaats van de twee kleine dorps
huisjes waarin nauwelijks enige opslagruimte aan
wezig was, wilde zij een nieuw huis met twee ver-
6
