in dienst
1. ENERGIEHONGER -
Hoe lang zal het nog duren voordat onze energievoorraad
aan kolen en olie uitgeput is? Een vraag die niet gemak
kelijk is te beantwoorden en waarop de antwoorden dan
nogal uiteenlopen. We zullen ons niet wagen aan inge
wikkelde berekeningen of een overzicht geven van soms
sterk afwijkende schattingen.
Hoe de meningen van pessimisten of optimisten ook
mogen verschillen, over een aantal feiten zijn ze het
allemaal wel eens. De energievoorziening wordt in de
toekomst een van de grootste wereldproblemen.
In de loop van miljoenen jaren is er een grote voorraad
fossiele brandstoffen, waarvan kolen en olie de voor
naamste zijn, in de aardkost gevormd. Al is die erfenis
aanzienlijk, onuitputtelijk is zij beslist niet. Eeuwenlang
heeft de mens haast alleen maar spierkracht tot zijn
beschikking gehad om arbeid te verrichten.
Potverteren
Door de uitvinding van de stoommachine en de explosie
motor en door de toepassing van de elektriciteit is
geleidelijk een geheel nieuwe situatie ontstaan. Ruim een
eeuw geleden leverde de menselijke lichaamskracht in de
Verenigde Staten nog 15,4% van de totaal aangewende
energie, het dier 78,8 en de machine 5,8
In 1960 zal de mens 2,4 van de totale energie leveren,
het dier 1,3 en de machine niet minder dan 96,3
Vooral door de stormachtige ontwikkeling van de tech
niek in de laatste eeuw worden de beschikbare energie
bronnen danig aangesproken. Tegenwoordig maken we
in 10 jaar tijd meer op dan in wellicht honderdduizend
jaren aan fossiele brandstoffen in de aardkorst is gevormd!
Dit „potverteren" van brandstoffen begint steeds groter
vormen aan te nemen. Over de gehele wereld is het
steenkoolverbruik in de afgelopen halve eeuw ongeveer
verdrievoudigd, terwijl het olieverbruik in diezelfde
periode meer dan dertien maal zo groot werd.
De helft is invoer
Aan het eind van de 19e eeuw namen de zes landen van
de tegenwoordige Euromarkt samen met Groot-Britannië
driekwart van de wereldproduktie van steenkool voor
hun rekening. Daardoor waren ze niet alleen in staat tot
een industriële ontwikkeling zonder weerga, maar konden
ze voor de rest van de wereld ook optreden als leveran-
