10 GREPEN UIT DE GESCHIEDENIS DER SINGAPORE BROUWERIJEN door J. DE RIJKE. In October 1932 ging het eerste Tiger-bier de poort uit van de Malayan Breweries te Singapore. Hier mede was een nieuwe periode begonnen in de geschiedenis van de H.B.M.: de eerste tropenbrou- werij onder Heineken's technische leiding had zijn bestaan aangevangen. Het Europees perso neel in die dagen be stond uit de Heren "Weller, technisch be drijfsleider v. Lieinpt, chef-machinist, Smael, kelderbaas en Hart, assistent. De eerste was een Duitser, de laatste een Engels-Zuid-Afri kaan, die speciaal aan genomen was voor het brouwen van Stout. De Heren van Liempt en Smael waren dus de eerste H.B.M.-ers, die naar een1 buitenlandse brouwerij uitgezonden werden en 'het zou inte ressant zijn, van onze Afdeling Buitenland te vernemen, hoe groot dit .aantal op het ogen blik is. De opzet in Singapore is van het begin af ge weest (en dit is nog steeds het geval) dat de tech nische leiding en verantwoordelijkheid bij Heine ken's berustte, terwijl de commerciële 'kant van de zaak in handen was van Fraser Neave, een in Sin gapore gevestigde firma, die sodawater en allerlei soorten limonade produceert. Aangezien deze firma over een uitgebreide verkoopsorganisatie beschikte en het Tigerbier van uitmuntende kwaliteit was, was het succes van de brouwerij van het begin af ver zekerd. De firma Fraser Neave, die als zodanig in 1883 is opgericht en die als motto heeft: „Still going strong", (waarop wij de door de Engelsen geappre cieerde variatie hebben gemaakt: „Still 'going wrong"), is als volgt ontstaan. Reeds dn 1860 'bestond' er een Schots drukker, ge naamd Neave, die zich speciaal toelegde op het druk ken van zendelingsliteratuur. Samen met de Heer Fra ser, ook een Schot en een bekende persoonlijkheid in Singapore, o.a. gemeenteraadslid, „sharebroker", racepaard-eigenaar,, voetballer, cricketter, enz., begon hij een fabriekje, waar water behandeld werd door fil treren en het toevoegen van bepaalde zouten. Lang zamerhand ontwikkelde dit zich tot een sodawater en limonade-fabriek. In de loop der jaren werd de limonade hoofdzaak, het drukken bijzaak. In 1931 werd het zakengebied uitgebreid met de oprichting van de Malayan Brewe ries. De drukkerszaak bestond nog als Printers Ltd. tot 1942, maar werd na de oorlog geliquideerd. Aangezien de Heer Weller een Beierse brouw meester was, werd er vooral tijdens de moeilijkheden verbonden aan het in bedrijf zetten van een geheel nieuwe brouwerij, behoorlijk geschreeuwd en met Duitse 'krachttermen gewerkt. De invloed hiervan op de Tamil (Indische) arbeiders was duidelijk te bespeuren, want als de inleggers aan de flessenspoel- machine hem uit het kantoor zagen komen, riepen zij: „Herr Gott Sacrewohl", zodat de hele kolonne wist, wie .er op komst was. Trouwens Smael zal kunnen getuigen, dat een van de eerste brouwerijprincipes, die 'hem in Singapore bijgebracht werden, was: „Auf einer Brauerei musz geschreit werden". Bij die gebruikelijke moeilijkheden van het in be drijf stellen kwam de extra moeilijkheid van het ongeschoolde personeel en de taal. De mannelijke arbeiders beston den voornamelijk uit Brits-Indiërs, terwijl het pakwerk in de botte larij door Chinese vrouwen gedaan werd. Engels wordt door deze men sen 'bijna geheel niet gesproken en de voertaal is een gebroken Maleis, zgn. Singapore-Maleis. Doordat na tuurlijk geen brouwerij termen in die taal bestaan, werden verschil lende nieuwe woorden doar de niet al te best Maleis sprekende Europeanen ingevoerd, zodat er naast het algemeen Singapore- Maleis ook nog een brouwerij-Ma leis ontstond, waarbij we ook weer verschil kunnen opmerken tussen Kelder-Maleis en Bottelarij-Maleis, afhankelijk van de baas. Een bijzondere moeilijkheid leverde de bediening van de zie- derij op. Het heeft zekeir wel een jaar geduurd, voordat men een bierzieder opgeleid had1, aan wie het grootste deel van het werk kon worden overgelaten. Ongeveer tegelijkertijd met de Malayan Breweries werd te Singapore een andere brouwerij opge richt, n.l. de Archipelago Brewy Company (A.B.C.) dooor de firma Beck in Bremen. Deze firma was de eerste, die een voor de tropen geschikt ex port-bier brouwde en had daarmee voor haar proucten Sleutelbier (Tjap Kuntji) en Kloster Bier een zeer goede naam en grote verkoop verworven in het Verre Oosten. Toen de plannen bekend werden van het oprichten van brouwe rijen in Singapore en in Soerabaia (hier had Heineken's toen nog geen aandeel in), zag Beek zich bedreigd en besloot tot het bouwen van brouwerijen in Singapore en Batavia. In Singapore werd door de A.B.C. twee soor ten bier op de markt gebracht en wel Anchor Beer en Diamond Beer en bovendien werd al spoedig met de vérkoop van Stout begonnen onder de naam van Lion Stout. Dit laatste had onmiddellijk een groot succes, waarbij M.B.L. niet achter kon blijven. Mr. Hart werd daarom aan het Stout brouwen gezet, maar kon om gezondheidsredenen het werk in de tropen niet vol houden en moest naar Zuid- Afrika terug keren. Zijn opvolger, eveneens een Engelsman, kon even min succes boeken op dit gebied en moest na ver schillende vergeefse pogingen het bijltje er bij neer leggen. Dit kwam misschien, omdat het type Stout, waar mee A.B.C. zo'n succes had, in verschillende opzich ten afweek van het traditionele Engelse of Ierse Stout. Onze bedoeling was natuurlijk, het A.B.C.-Stout zo goed mogelijk te imiteren, omdat er grote vraag naar bestond.

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Vers van 't Vat | 1950 | | pagina 10