Enkele dagen per jaar ondergaan de cafés in het zuiden van het land een ware metamorfose.
Dan gaat al het meubilair aan de kant, vroeger werd zelfs de vloerbedekking opgerold, worden
de ramen geblindeerd en versierd en waar dat enigszins mogelijk is wordt een extra tapinstallatie
voor bier geplaatst. Tijd voor carnaval dus, waarbij het zuiden voor zeker drie dagen geheel op
z'n kop staat.
Gedurende dat grootse volksfeest is
Nederland in feite opgesplitst in
twee delen. Een deel boven en een
deel onder de 'grote rivieren' zoals
de scheidslijn meestal wordt aangeduid.
Wordt ten noorden van Maas en Waal soms
geen carnaval gevierd? Natuurlijk wel,
Amsterdam bijvoorbeeld kent z'n eigen
carnavalsoptocht met heuse praalwagens.
Ook in dat opzicht geldt: Amsterdam heeft
't, zij het dat ze het maar in geringe mate
hebben. Want zoals ze in het noorden
"hun" skutsjesilen hebben, en het oosten
van het land het klootschieten kent, zo is
carnaval onlosmakelijk verbonden met het
zuiden van het land.
HEIDENS FEEST
De carnavalsviering is ver terug in de
geschiedenis begonnen als een heidens
feest. Al in de Romeinse tijd kende men
lentefeesten en/of vruchtbaarheidsfeesten
die als voorlopers van het huidige carnaval
aangemerkt kunnen worden. Naderhand
werd het feest gekoppeld aan de Christe
lijke kalender, en kreeg het meer en meer
een katholiek karakter. Toen ook is de aan
duiding "Vastenavondfeest" ontstaan, om
aan te geven dat de carnavalsviering vooraf
gaat aan een periode van vasten.
Onder invloed van de opkomst van het pro
testantisme in de 17e eeuw werd het feest in
's-Hertogenbosch zelfs een tijd verboden
verklaard. Pas halverwege de 19e eeuw
mocht de bevolking zich weer officieel in
het feestgedruis storten. Een feest dat uit
groeide tot een meerdaagse gebeurtenis
aan de vooravond van Aswoensdag. Terwijl
de meest recente ontwikkelingen er op wij
zen dat het feest, weliswaar in wat minder
uitbundige vorm, zich ook nog voortzet op
Aswoensdag en soms zelfs tot nog enkele
dagen daarna. Zoals met het traditionele
haringhappen en bierdrinken - i.v.m. het
lessen van de nadorst - op woensdagmor
gen na carnaval. Menigeen is die woensdag
Heel wat vrijwillige krachten tijd wordt gesto
ken in de vervaardiging van de praalwagens.
in z'n stamkroeg te vinden. Terwijl veel
horeca-ondernemers er een goed gebruik
van hebben gemaakt om dan, na alle
drukte van de afgelopen dagen, met elkaar
ergens het glas te heffen. Weliswaar worden
er in die dagen geen boerenkielen of ander
soortige vermommingen meer gedragen,
maar de gezelligheid is er beslist niet min
der om.
WINTERSPORT
De opkomst van de populaire wintersport
vakantie lijkt het carnavalsfeest in enige
mate parten te spelen. De schoolvakanties
ten tijde van het carnaval bieden ook Bra
banders en Limburgers de mogelijkheid
om de grens over te trekken. Om zich over
te geven aan de genoegens van sneeuw- en
ijspret. Door 'import' van mensen van 'bo
ven de rivieren', en ook van Belgen, die in
het zuiden van ons land carnaval komen
vieren blijft het feest toch elk jaar weer een
massaal gebeuren. Praktisch alle hotels,
pensions en parken met vakantiehuisjes
zijn in die periode dan ook volgeboekt. En
wie zich helemaal overgeeft aan het carna-
valsgebeuren heeft niet eens een hotelbed
nodig. Zo rond twee a drie uur in de mor
gen gaan de meeste cafés weliswaar dicht,
maar enkele uren later wordt een paar stra
ten verderop alweer volop getapt.
En wie eenmaal de 'tinteling' van het carna
valsfeest heeft gevoeld, wordt er onwille
keurig door meegesleept. Zoals die Lim
burger uit Heerlen die vastbesloten was om
het carnaval een keer over te slaan, en die
dagen door te brengen ergens in een huisje
in de Ardennen. Het toeval wilde dat de
trein die de man naar Belgie moest brengen
stopte op het station in Maastricht juist op
het moment dat daar Prins Carnaval arri
veerde. De man in kwestie is nooit op z'n
vakantiebestemming aangekomen.
ORGANISATIE
Niet altijd, en lang niet door iedereen, is het
carnavalsfeest in de loop van de geschiede
nis enthousiast ontvangen. Zo'n honderd
jaar geleden gingen er in Den Bosch steeds
meer stemmen op om het 'rauwe, aanstoot
gevende gebeuren' zoals sommigen het car
naval destijds zagen en in een aantal geval
len niet geheel ten onrechte maar een halt
toe te roepen. Enkele jonge Bosschenaren
wensten het traditionele feest echter te
handhaven. In een beter georganiseerde
aanpak moest dat volgens hen lukken. In
1882 werd de Oeteldonkse Club opgericht,
die ook nu nog bestaat en het carnaval in
Oeteldonk (Den Bosch) nog steeds organi
seert en coördineert. De traditie bestaat
nog altijd en voor een groot deel worden tal
van traditionele gebeurtenissen plechtig in
ere gehouden. De carnavalsprins, zijn
'aMSTj
Carnaval zet zuiden drie dagen
op z'n kop
