Darlant du pin
DOOR J. ZELLENRATH
In 1984 waren achtereenvolgens de 'Parlants' 2 en 3 aan wijnen uit Italië gewijd. Ik heb toen wat
verteld over tafelwijnen en tafelwijnen met geografische aanduiding. Daarnaast is het begrip
kwaliteitswijnen met beschermde herkomstbenaming aan de orde geweest. We maakten kennis
met informatie en aanbevelingen die op etiketten voor wijnen uit Italië voorkomen.
Is het niet een goed idee om nu eens
Noord-Italië wat nader te bekij
ken? Veel Nederlanders zijn daar
op wintersportvakantie geweest of
gaan er naar toe. Mogelijk ook om er te
genieten van de eerste zonnestralen in de
lente of van dit wonderlijk afwisselende
landschap in de zomer. Voor wintersport
komen in het bijzonder Zuid-Tirol en Pie-
monte in aanmerking.
ZUID TIROL - TRENTINO - ALTO
ADIGE
Land vol tegenstellingen. Het noordelijke
deel, vroeger behorend bij Oostenrijk, is
Duitstalig. In het zuiden, Trento, spreekt
men Italiaans. Men heeft in de noordelijke
provincie Bolzano, in het Duits Bozen
geheten, dan ook niet het idee in Italië te
zijn. Huizen en leefgewoonten zijn Duits,
noem het Oostenrijks, met een Italiaans
tintje. De meeste inwoners zijn tweetalig
maar Duits is voertaal. Geen wonder dat
dit een aantrekkelijk vakantiedoel is voor
allen die zich in het Duits verstaanbaar kun-
nen maken, Nederlanders inbegrepen.
Zowel agrarisch als industrieel is er sprake
van economische bloei. Evenwel is het toe
risme van doorslaggevende betekenis. Niet
minder dan 5700 etablissementen staan
met 170.000 bedden officieel te boek als
logiesverstrekkende ondernemingen, niet
meegeteld de talloze families die een deel
van hun huis verhuren. Er komen jaarlijks
gemiddeld 15 miljoen bezoekers, inclusief
dagjesmensen. Dat gaat zomer en winter
door. Wanneer in de lente nog sneeuw op de
bergen ligt en volop wordt geskied, komen
in de dalen de eerste zonzoekers zich
alweer aanmelden. Daaronder zijn velen
die zich in de winter onmogelijk konden
voorstellen, dat onder de sneeuwdeken
zoveel groene pracht verborgen lag. Ook
de wijngaarden worden weer herkenbaar,
ze liggen op hoogten van 200 tot 500 meter
gevleid tegen de hellingen op het zuiden,
als in een park. "Uno stupendo vigneto
tenuto come un giardino" staat er in het Ita
liaans, "een wonderbaarlijke wijntuin".
Rijk aan meren, stromen en watervallen,
afwisselend met boomgroepen bezet ter
bescherming en kleurschakering. Bescher
mend liggen ook de Alpen rondom in het
noorden. Totaal 16.000 hectaren zijn met
wijnstokken beplant, 10.000 in het zuide
lijke deel Trento en 5.000 hectaren in Bolza
no. De overige 1.000 hectaren noemt men
'secondaria', ze zijn niet van wezenlijke
betekenis. De opbrengst is niet in dezelfde
proporties verdeeld: 900.000 hectoliter in
Trento en 600.000 hectoliter in Bolzano.
Staat de beplante oppervlakte in een ver
houding van 2 tot 1, de opbrengst staat tot
elkaar als 2 tot 3. Tot nu toe heb ik het noor-
Het kasteel van Buon Consiglio in Trento
i !1*
delijke deel met de vroegere provincie-
naam Bolzano aangeduid, zoals nog steeds
in Noord-Italië gebruikelijk is. De tegen
woordige topografische naam is Alto-
Adige (te vertalen als Hoog- of Boven Adi-
ge) genoemd naar de van noord naar zuid
stromende rivier de Adige, in het Duits de
Etsch genaamd.
In Alto Adige, is 78% van de wijnen DOC
geklasseerd. Het hoogste percentage van
Italië en een bewijs van het hoge peil dat
men in wijnbouw- en wijnbereidingstech-
nieken heeft bereikt. Het mag vreemd
genoemd worden dat de hier geprodu
ceerde wijnen in Italië zelf niet zo bekend
zijn, het merendeel gaat over de grens naar
het noorden. De namen op de etiketten zijn
dan ook overwegend in het Duits gesteld
met in kleinere letters de Italiaanse betite
ling. Overigens het enige produktiegebied
in Italië waar dit geoorloofd is. Meer dan
80% van de wijnen is rood, ze worden veel
gevraagd in Oostenrijk, Zwitserland en
Zuid-Duitsland. Het meest aangeplante
druiveras is de Schiave, in het Duits Ver-
natsch genaamd. Een blauwe druif die hier
over pergola's wordt geleid. Er komen hel-
der-rode, lichte wijnen van, die goed vol
doen aan de vraag van dit ogenblik; weinig
tannine en jong drinkbaar. Het is een ras
dat al in de 13e eeuw genoemd wordt.
Betrekkelijk vroeg rijp en een niet al te
vroege bloeiperiode zijn vereisten in dit kli
maat met grote temperatuurverschillen tus
sen zomer en winter.
DE WIJNEN
Bolzano, ik schreef het al, heet in het Duits
Bozen. De taalstrijd was hier lange tijd min
stens zo hevig als in België en de tijd van
hevige rellen tussen het zuidelijke Italiaans
sprekende deel Trento en de Duits spre
kende bewoners van Alto Adige, ligt niet
zover achter ons. Daarvan getuigen de ver
keersborden, die dikwijls alleen in het
Duits zijn gesteld en automobilisten uit
Nederland soms tot wanhoop kunnen bren
gen. Dat begint ook al met de eerste wijn
die we noemen uit het produktiegebied 10
km ten zuiden van Bozen -'Kalterersee'- in
het Italiaans: 'Lago di Caldaro'. Dat lijkt
toch helemaal niet op elkaar. Menig Neder
lander zal, als dit de eerste kennismaking
met Italiaanse wijn is, tevreden uitroepen
"Zie je nou wel dat die Italiaanse wijn niks
voorstelt!". En ik moet toegeven, ook mijn
eerste kennismaking met deze beroemd
heid gaf me geen aanleiding om erover naar
huis te schrijven. Er wordt daarvan maar
18
'Een wonderbaarlijke wijntuin'
Steranesi di Collina
O Merano
Valle Isarco
Santa Maddalena
Colli di Bolzano
Teroldeeo Rotaliano
TRENTO
