Darlant du m
Er zullen achtereenvolgens verschillende 'Parlants' aan wijnen uit Italië worden gewijd. Deze
wijnen hebben inmiddels een vaste plaats in het wijnconsumptie-patroon ingenomen en staan
volop in de belangstelling.
DOOR J. ZELLENRATM
Wijnen uit Italië
Een moeilijkheidsfactor bij het onder
scheiden van Italiaanse wijnen is de
benaming en begeleidende terminologie.
Daarom zal ik daaraan in deze tweede afle
vering van de reeks, aandacht besteden.
Dat zal de toegankelijkheid en leesbaar
heid vereenvoudigen.
FACTOREN
Bij wijnbouw hebben we te maken met
twee vaste gegevens die de kwaliteit zullen
bepalen, dat zijn klimaat en bodemstruc
tuur. Beide kunnen door de mens enigszins
worden beïnvloed maar niet gewijzigd.
Dank zij onze kennis van meteorologie zijn
we in staat om schadelijke hagelbuien in
het voorjaar af te drijven en anderzijds
gewenste regenval in een bepaald geval in
de zomer te bevorderen.
De derde belangrijke factor voor bepaalde
gewenste resultaten, de druivevariëteit,
wordt door de wijnbouwer bepaald. Hij
kan, al naar gelang van klimaat en bodem,
druivesoorten aanplanten die groot volume
brengen en weinig verzorging vragen of ras
sen met beperkte opbrengst, gericht op
kwaliteitsbouw, die zeer arbeidsintensief
zijn. In de loop der eeuwen is de mens erin
geslaagd steeds nieuwe rassen te kweken,
aangepast aan de omstandigheden.
TOPOGRAFIE
Als namen van wijnen zullen we meestal,
evenals in Frankrijk het geval is, de topo
grafische aanduiding aantreffen waarvan
klimaat en bodemgesteldheid voor de inge
wijde bekend zijn en een herkenbare infor
matie zijnAnderzijds zullen wijnen uit Ita
lië dikwijls worden genoemd naar de drui
vevariëteit waaruit ze werden gewonnen.
Voorwaarde is dan dat de topografische
aanduiding daarbij wordt gegeven. Het
maakt immers een belangrijk verschil of de
druiven uit een zonnige streek of uit een
koelere zone kwamen. Wijnen uit zonnige
streken zullen een hoog alcoholgehalte
hebben maar minder zuren, die voor hoog
waardige wijnen onontbeerlijk zijn. De
geïnteresseerde in wijnen uit Italië zal dus
enige kennis moeten hebben van lokale
druiverassen en produktgebieden. Hierop
zullen we bij het bespreken van de wijnen
nog herhaaldelijk terugkomen.
Men pleegt de combinatie van factoren
voor de wijnbouw: klimaat, bodem en
geschikte druiverassen, aan te duiden met
'oenografie'. Ter illustratie geef ik hier
voor het ogenblik enkele voorbeelden:
druiveras
produktiegebied
Barbera (barbeera)
Verdicchio
Dolcetto
Montepulciano
Sangiovese
del Piemonte
dei Castelli di Jesi
(Marche)
d'Asti (Piemonte)
d'Abruzzo
di Romagna
Het kan ook andersom:
produktiegebied
druiveras
Isonzo
(Fruili Ven.Guil)
Alto Adige
(Zuid-Tirol)
Een groot aantal
rassen zoals:
Merlot, Riesling,
Pinot enz.
Moscato, Lagrein,
Malvasia enz.
We zien dus dat zowel Italiaanse namen
van druiverassen worden gebruikt als soor
ten die aanvankelijk duidelijk van Franse
of Duitse origine zijn:
Italië
Frankrijk
Duitsland
Sangiovese
Montepulciano
Dolcetto
Verdicchio
Lagrein
Cabernet
Merlot
Sylvaner
Riesling
Als geografische aanduiding worden
gebruikt:
Lago (di Garda) meer
Colli of Colline heuvels/heuvelrug
En verder namen van provincies, streken
en plaatsen.
AANDUIDINGEN
De etiketten op flessen wijn uit Italië geven
veel informatie voor het omgaan met de
betreffende wijn en of de wijn al of niet zoet
is.
Secco betekent droog en geeft aan dat vrij
wel alle in de druif aanwezige suiker werd
verbruikt. Geen zoete wijn dus maar
meestal rins en geschikt om bij een bepaald
gerecht te worden gedronken.
Abboccato betekent mild-rond-enig zoet
maar nauwelijks merkbaar, maakt de wijn
aangenaam vriendelijk.
2
Amahile betekent dat deze wijn het zoetge-
halte heeft van wijnen die we in het Frans
aanduiden met 'demi-sec' of in het Duits
met 'halb-trocken'. Het zijn wijnen die we
bij voorkeur zullen drinken op momenten
dat we gezelligheid zoeken buiten de maal
tijden, 's-middags of's-avonds.
Dolce is een aanduiding voor vrij veel zoet.
Dit type wijn wordt in zuidelijke, wijnpro-
ducerende landen op elk uur van de dag
gedronken. Meestal 's-middags op een
moment dat men in noordelijke streken
thee drinkt. Men bestemt ze dikwijls ter
afsluiting van een maaltijd bij zoete nage
rechten of fruit, als zogenaamde dessert
wijnen ook wel liquoroso (likeurwijn)
genoemd.
HET SERVEREN
Het is in onze dagen voor de niet getrainde
consument niet eenvoudig om aan de weet
te komen wanneer een wijn 'rijp' is om
gedronken te wordenDit temeer omdat de
theorie nog steeds gebaseerd is op wijn die
op traditionele wijze werd bereid maar bij
gebrek aan oudere wijnen, jong en onrijp
ter consumptie wordt aangeboden. Dit
heeft betrekking op rode krachtige wijnen
die in hun jeugd veel looizuur bevatten. In
de produktiegebieden gaat men er om eco
nomische redenen steeds meer toe over om
rode wijnen vlugger drinkbaar te maken.
Hoe minder looizuur, hoe vlugger een wijn
op dronk zal zijn dus minder opslagkosten,
minder kapitaalbeslag en minder rente.
Gevolg is dat traditioneel bereide wijnen in
de handel komen onder bekende namen
naast wijnen die op moderne wijze worden
gevinifieerd (tot wijn bereid).
Op Italiaanse wijnetiketten tracht men de
consument te adviseren bij het optimaal
profiteren van drinkrijpe wijnen. Daarom
is het nuttig wanneer men de daarop
gerichte aanwijzingen weet te vertalen:
'Da pronta beva', wijn die onmiddellijk
voor consumptie beschikbaar is. In het
algemeen zullen dit witte wijnen zijn. Men
kan er vanuit gaan dat vrijwel alle droge
witte wijnen uit Italië jong, dat wil zeggen
binnen twee jaar gedronken dienen te wor
den. Ze zijn dan fruitig, de geur en smaak
van de druiven is volop aanwezig terwijl het
subtiele zuur tintelend verfrissend werkt.
Een vergelijkbare aanwijzing is 'all'annata'
als advies om de wijn uiterlijk in het jaar
volgend op het oogstjaar te drinken.
Daartegenover staat 'da invecciamento'
20
