Sr., heeft z'n steentje bijgedragen aan het
succes van het familiebedrijf. Was James
verantwoordelijk voor de financiën en de
commerciële zaken, Hans hield zich voor
namelijk bezig met de totale produktie,
research en personeelsbeleid. Vooral de
bessenjenever is altijd het 'oogappeltje'
van Hans geweest. Onder de gezamenlijke
inspanningen van de broers werd de distil
leerderij een van de modernste in ons land.
Het was bijvoorbeeld de eerste distilleerde
rij die gebruik maakte van een pyrexglas
installatie voor de vervaardiging van likeur
essences (kruiden op alcohol). Ook met
mechanisering was Coebergh een van de
eersten. In 1963 werd de facturering en
debiteurenadministratie gemechaniseerd
want door het grote aantal verschillende
produkten en het uitgebreid aantal verpak
kingen was het met de hand verwerken van
de rekeningen een heel karwei geworden.
Bovendien groeide de afnemerskring
gestadig zodat ook de omzetten steeds gro
ter werden. Iets verder in dit artikel zult u
lezen wat de mechanisering op produktie-
gebied inhield.
BESSEN
We gaan nu weer even een stapje terug in
de tijd om te zien wat er in al die jaren met
de bessenjenever is gebeurd. In de begin
periode kwamen de bessen die Coebergh
gebruikte nog uit Nederland. Het bedrijf
kocht via commissionairs in op veilingen.
In 1969 kwam hieraan echter een einde.
Geleidelijk aan waren de Nederlandse boe
ren al overgeschakeld op het verbouwen
van andere gewassen dan bessen omdat het
plukloon langzamerhand even hoog was
geworden als de opbrengst. Toen tenslotte
de prijs van 1 kilo bessen van 2 gulden tot
12 gulden was opgelopen, besloot Coe
bergh de bessen uit het buitenland te
betrekken. Men kwam terecht in Oosten
rijk en Engeland en ook nu nog komen
daar de bessen vandaan.
Als destijds in juli de bessenoogst binnen
kwam, werden de bessen gelost in een hou
ten vat (okshoofd) dat was gevuld met alco
hol. Hierin bleven de vruchten 5 a 7 dagen
trekken. Goede doorstroming was vereist
en daarom tapte men steeds een gedeelte
van de vloeistof af in koperen kannen en
gooide dat er boven in het vat weer bijHet
extract dat nu was ontstaan heet in vakter
men 'afhaalsel'. Om uiteindelijk bessenje
never met een alcoholpercentage van 21%
te verkrijgen, werd er steeds een gedeelte
van het afhaalsel overgebracht naar een
zogenaamde opmaakbak waarin het
extract werd vermengd met water en alco
hol. Om precies te kunnen weten hoeveel
water en alcohol moest worden toege
voegd, werd eerst nog afgestookt. Dat wil
zeggen: men bepaalde het alcoholpercen
tage van het extract. Om zorg te dragen
voor constante kwaliteit van de jenever was
het noodzakelijk dat dit afhalen met regel
maat geschiedde èn dat de bessen in het
okshoofd altijd 'onder bleven staan'. Dus
zodra er een hoeveelheid extract werd afge
tapt moest er eenzelfde hoeveelheid alco
hol worden toegevoegd.
MODERN
Aan dit produktieproces is eigenlijk weinig
veranderd, het is alleen de apparatuur die
moderner is geworden. De okshoofden
werden vervangen door betegelde grond-
bakken en opmaakbakken werden, even
eens betegelde, fruitbakken. De tegels
maakten een betere reiniging mogelijk.
Mechanisering werd gerealiseerd door
gebruik te maken van pompen die via lei
dingen de vloeistof van en naar de diverse
bakken transporteerden. Dit alles
gebeurde in de zestiger jaren en in die
zelfde tijd werd het bottelen geautomati
seerd. De eerste stap werd gezet door de
aanschaf van een vulmachine die met zes
vulkranen 2500 literflessen per uur afvulde
Later volgden etiketteer- en sluitmachines.
We zeiden het al: Coebergh is altijd een
modern bedrijf geweest en besteedde
daarom veel aandacht aan research. Dat
was de taak van Hans Sr. Zo kwam hij
omstreeks 1960 op het idee het produktie
proces in kleine glazen bakken te laten
plaatsvinden. Hij gebruikte daarvoor bij
voorbeeld in één bak gekneusde bessen en
in een volgende bak hele rijpe bessen. Op
deze manier ontdekte hij niet alleen wat er
zich precies tijdens het proces afspeelde
maar ook welke soort bes het beste resul
taat gaf.
VAKMANSCHAP
Tegenwoordig worden Coebergh's bessen
jenever en de vruchtenbrandewijnen in
Zoetermeer gemaakt bij onze Gedistil
leerd en Wijngroep Nederland. Wederom
een distilleerderij en bottelarij met de
modernste apparatuur. Er zijn in Zoeter
meer nog steeds mensen werkzaam die
Coebergh's Schiedamse tijd hebben mee
gemaakt en het is mede aan hun herinne
ringen te danken dat wij dit artikel konden
schrijven.
Er is ook nog altijd een Coebergh telg aan
ons concern verbonden. Hans Jr., de
vierde generatie, kwam in 1958 in het
bedrijf van zijn vader James en werd belast
met de verkoopleiding van de gedistilleerd
produkten. Toen het bedrijf onder de
hoede van Heineken kwam stapte hij over
en na diverse functies werd hij in april 1983
lid van de Raad van Bestuur van Heineken
N.V.
Wij zijn er zeker van dat de geschiedenis
van Coebergh nog lang niet ten einde is. Dit
verhaal is wel ten einde en wij besluiten met
enkele regels uit een oude prijscourant van
Coebergh's Verenigde Distilleerderijen
N.V.: "Koperen ketel of glazen bol, de tij
den veranderen snel maar de traditie
groeit. Coebergh is meer dan een naam
alleen, de kenner proeft er goed oud-hol
lands vakmanschap uit". Een wijsheid die
nog steeds op gaat!
prijscourant 8
Wiï%;üV
16
OtBESC»
f "HV-Kft
!ACMT VAN SMAAK
tftHOWO I W»
rCHIEDAM
•if* \jr,»»'V ff
"Khtrt Ej*t
rNHQuO I ure»
GEZOET
COEBERGH'5
f. f. POCRIJ H,V
^CHJEDAM