Een schildering in de graftombe van Nakht: De boomgodin offert haar gaven aan de overledenen. Wanneer we terugkeren naar de soort wijn in het Rome van begin onzer jaartelling, valt op dat deze zwaar en zoet of zout moet zijn geweest. Men placht de wijnen met ge bruikmaking van zonnehitte te koken. Zul ke wijnen "vin cotto" genaamd, zijn door verdamping ingedikt. Ze konden meer dan honderd jaar bewaard worden. Een andere manier van conserveren was het toevoegen van zout. Beide, de zoete en de zoute wij nen, werden met water aangelengd. Soms werd daartoe warm water aan tafel geser veerd. Van de Grieken weten we, dat ze hars -rezin- als conserveermiddel gebruikten. Deze hars gaf aan de wijn een bepaalde smaak die tot op de dag van vandaag door Grieken wordt gewaardeerd. Nu de hars voor het conserveren niet meer nodig is, wordt hij nog voor de smaak aan de wijn toegevoegd. De aldus bewerkte witte wijn heet in onze dagen Retsina en de rode wijn Kokkineli. VERVOER VAN WIJN De kunst van het pottenbakken was door de Grieken uitgevonden en het produkt werd door de Romeinen terracotta genoemd. Zij vervaardigden amforen die soms wel tachtig liter konden bevatten. De inhoudscapaciteit werd per exemplaar ingebakken. De amforen waren aan de onderzijde puntvormig. Ze konden dus niet staan, maar werden geplaatst in gaten die in de grond voor dat doel aanwezig Uitsnede uit een fresco van 1500 v. Christus. Rechtsboven het uitpersen van de druiven. waren. Op deze wijze werd de kwaliteit van de wijn beschermd tegen overmatige ver hitting als gevolg van hoge temperaturen. Voor het transport van wijn vanuit de opslagplaats naar schepen in de haven had men "oenoducts" aangelegd, goten uitge houwen in natuursteen waarin de wijn van een hoger punt naar het houten vaatwerk in een schip vloeide. Er is ook sprake van potten met één of twee oren -urnen- genaamd met een gestandaar diseerde inhoud van 13,72 liter. Zo werd de gemiddelde produktie van een wijngaard uitgedrukt in zeshonderd urnen per mor gen. Een morgen is een moeilijk hanteer bare vlaktemaat die qua omvang van streek tot streek verschilt. Pas in de twaalfde eeuw na Christus is sprake van mondgeblazen glaswerk. Deze flessen waren eivormig en konden dus niet staan. Voor het vervoer waren ze in gevlochten stro gewikkeld dat was voorzien van een afgevlakte onderzijde. Deze fles was het begin van wat we in onze dagen kennen als de "fiasco", een afgeknotte chiantifles. WAARDEBEPALING VAN WIJN Samen met brood en olijfolie behoorde wijn, als gezegd, tot het dagelijkse levens middelenpakket in landen rond de Middel landse Zee. Wijn kostte, ook naar onze hedendaagse maatstaven gerekend, slechts enkele centen per liter. Uit geschriften is bekend, dat sommige met name genoemde kwaliteitswijnen meer dan het tienvoudige daarvan opbrachten. De opbrengst per hectare van eenvoudige wijnen in Zuid-Italië was zeer hoog, er wordt zelfs gesproken over honderdtachtig hectoliter per hectare. Interessant is een prijscalculatie uit die tijd waar als kosten factoren worden genoemd: aanschaffen en gereedmaken van de wijngaard, aanschaf van slaven, kosten van levensonderhoud van die slaven, wat zes procent van de prijs van wijn uitmaakt. Een slaaf kostte onge veer hetzelfde bedrag als een morgen, dat is een stuk grond dat de man in een halve dag kon bewerken. Prijsvergelijkingen met twintig eeuwen geleden zijn overigens op geen enkele wijze mogelijk, aangezien veel handenarbeid van toen in onze dagen door de machine wordt verricht. Met de beschikking over doelmatig fust- werk en de mogelijkheid tot waardebe paling met behulp van inhoudsmaten, was wijn een internationaal verhandelbaar arti kel geworden. We lezen in één zin: Purper uit Tyrus en Sidon, vruchten uit Spanje, olijven uit Griekenland, koren uit Sicilië en wijn uit de Provence. Dit schrijvende, moet ik denken aan een citaat uit de Griekse mythologie dat lijkt op cynisme: "Les dieux, se repentant des para dies arrachés aux pauvres hommes, leur ont donné la vigne en l'espérance qu'elle allait leur rendre un peu des joies qu'ils avaient perdues". Vertaling: De goden, vol van berouw omdat ze het paradijs aan de arme mensen ontnomen hadden, hebben de wijnstok gegeven in de hoop dat deze hun iets van de vreugde zou teruggeven, die ze verloren hadden. Wordt vervolgd. 25

Jaarverslagen en Personeelsbladen Heineken

Heineken - Tap en Schap | 1983 | | pagina 25