Darlant du m
DEEL1
DOOR J. ZELLENRATH
Het gegiste sap uit druiven heeft sinds mensenheugenis een belangrijke rol in de samenleving
gespeeld. Veroordeeld en geprezen was wijn een bestanddeel in het dagelijkse leven van men
sen die rond de Middellandse Zee woonden.
"Wijn verheugt het hart van de mensen"
wordt in de psalmen tussen vele andere
lovende teksten in de Bijbel vastgesteld. In
de Griekse mythologie laat Dionysus op
zijn geboortedag jaarlijks fijne, geurige
zoete wijn opspuiten uit een bron op het
eiland Teos. in Egypte en Perzië werd in de
oudheid veel wijn gedronken, reeds toen
waren sommige volkeren en stammen
berucht om hun drankzucht.
HET VERRE VERLEDEN
Er is over wijn als belangrijk consumptie
artikel in de loop der geschiedenis veel
bekend uit geschriften en overleveringen.
Reeds zesduizend jaar voor het begin van
onze jaartelling wordt gewag gemaakt van
wijnbereiding.
Van de Egyptenaren (drieduizend jaar
voor Christus) is bekend, dat zij de lak ter
afdichting van fustwerk verwijderden om
het koolzuurgas, ontstaan tijdens de
tweede gisting, te laten ontsnappen. Er
werd bij het opnieuw afsluiten aantekening
gemaakt van de data. Ongeveer gelijktijdig
hebben de Feniciërs als kundige zeevaar
ders hun wijnen vanuit de streek die wij
kennen als Libanon, naar de landen aan de
noordoever van de Middellandse Zee
gebracht. Zij zijn het waarschijnlijk ook
Beschildering op een oude kruik: de man
draagt op zijn schouder een amfoor met
spitstoelopende onderkant. Deze afbeelding
van de schenker aan het hof van de farao
een hoge functie, brengt ons het verhaal uit
de bijbel weer in herinnering (Gen. 40). De
schenker wordt in ere hersteld en mocht als
voorheen de keizerlijke wijnkelder beheren,
de bakker werd opgehangen.
geweest, die als eersten de wijnstok in de
Provence aanplantten.
GRIEKEN EN ROMEINEN
In de oudheid speelden de Grieken een
belangrij ke rol in de ontwikkeling van onze
beschaving. Zij hebben dan ook een her
kenbare stempel gedrukt op wat we in onze
dagen "wijncultuur" plegen te noemen.
Het begrip wijncultuur omvat veel meer
dan zo op het eerste gezicht lijkt. Het is niet
alleen het aanplanten en veredelen van de
wijnstok, maar ook de bereiding van het
druivesap -de most- het bewaren van de
wijn en vervolgens de cultuur van de drink
gewoonten.
De Grieken hebben veel bijgedragen tot
het vervoeren en verhandelen van wijn en
daarmee de grondslag gelegd voor de inter
nationale wijnhandel. Zij ontwikkelden
wijngebieden in Zuid-Italië, met name
Calabrië en op Sicilië.
Het zijn de Romeinen geweest, in de eerste
eeuwen van onze jaartelling, die de wijn
stok verder over Europa verbreidden. Ze
legden overal in de veroverde gebieden
wijngaarden aan ten behoeve van de solda
ten. Maar eveneens als beloning voor hun
veldheren met de bedoeling dat deze zich
ter plaatse zouden vestigen. Voor het ver
voer van wijn maakten ze gebruik van hou
ten vaten, vervaardigd uit duigen, een
houtbewerking die ze van de Germanen
hadden geleerd.
Later werd wijn, naast granen en olijfolie,
ook een schatting. De veroverde gebieden
moesten door het voldoen van zo'n schat
ting (opbrengst), betalen voor de bescher
ming die ze van de Romeinen genoten. Zo
zijn er vanuit Spanje minstens twintig mil
joen grote aardewerk kruiken met wijn in
Rome aangekomen. Deze zogenaamde
"orcae" waren gemerkt Vinum Digatanum
- wijn uit Gades, het huidige Cadiz. De
scherven tonen aan dat dit vaatwerk van
merktekens was voorzien.
Uit die tijd ook, kort na het begin van onze
jaartelling, dateert het mengen van Franse
wijnen met hooggradige zoete wijnen uit
Spanje, wat tot in de vijftiger jaren van
deze eeuw nog in zwang was.
De aanzet tot wijnbouw in Duitsland is
waarschijnlijk van Griekse oorsprong. Zij
troffen aan de Moezel een vlijtig landbouw
bedrijvend volk, de Galliërs, zo genoemd
naar het uitgestrekte gebied dat zij
bewoonden: Gallië. Dit gebied bestond uit
twee delen, oostelijk van de Alpen het
tegenwoordige Noord-Italië en westelijk
daarvan het huidige Frankrijk en een deel
van Duitsland. Het gebied werd.bewoond
door Liguriërs, Kelten en Galliërs.
Het is merkwaardig en verwarrend tege
lijk, dat Grieken en Galliërs aanvankelijk
hun kennis van wijnbouw in het rijk der
Franken hebben toegepast, terwijl later
van daaruit de Romeinse heirscharen voor
grote opbloei van de wijnhandel hebben
gezorgd. Veel Duitse termen die op de
wijnbouw betrekking hebben, zijn van
Grieks-Latijnse oorsprong.
BITTER ALS TRANEN
Van de kwaliteit dezer wijnen moeten we
ons geen al te grote voorstelling maken.
Nog in het jaar 1000 noemde men de Rijn-
Moezelwijnen "Petrustranen", omdat die
bitter geweest zouden zijn. Het extreme
zuur werd gecamoufleerd met honing of
kruiden.
Geschiedenis van de wijnhandel
24