Nadat Heineken een uitgebreid assortiment buitenlandse
bieren op de markt bracht, besteedden wij in Tap en Schap
aandacht aan de brouwerijen die deze bieren brouwen. Maar
behalve deze import-specialiteiten brengt Heineken ook zelf-
gebrouwen speciale bieren op de markt. Bokbier bijvoorbeeld
en Amstel Gold. En Van Vollenhoven's Stout. Wij doken in
de geschiedenis van deze van oorsprong Amsterdamse brou
werij. Want menigeen weet niet dat het (nog steeds) door
Heineken wordt gebrouwen.
-VAN VOLKSDRANK NAAR SPECIALITEIT-
Van Vollenhoven's
Stout
De archieven van de stad Amsterdam ver
melden dat in 1733 brouwersrechten zijn
verstrekt aan Jeroen van den Bosch en zijn
brouwerij "De Gekroonde Valk".
Gevoegelijk wordt dit jaartal aangehouden
als de oprichtingsdatum van wat later zou
gaan heten "Van Vollenhoven's Bierbrou
werij N.V.". Dat was in 1896. Wanneer
precies in de tussenliggende periode van
ruim honderdvijftig jaar de familie Van
Vollenhoven eigenaar werd van de Ge
kroonde Valk, is niet bekend. Ook na de
oprichting van de N. V. aan het eind van de
vorige eeuw, bleef de Gekroonde Valk als
merknaam gehandhaafd. Er werd bier
geëxporteerd onder de naam Falcon. En
tot aan de dag van vandaag siert een afbeel
ding van een gekroonde valk de etiketten.
GEZOND
De brouwerij stond aan de Hoogte Kadijk
in Amsterdam. Zoals een van de foto's laat
zien werd de brouwerijpoort haast letterlijk
"overvleugeld" door een prachtig beeld van
een valk met kroon.
Aangenomen wordt dat sinds het begin
stout werd gebrouwen. Later, aan het eind
van de 19e eeuw toen er koelmachines
werden ontwikkeld, maakten de brouwers
van Van Vollenhoven ook Pilsener en
Münchener bier.
Toch bleef stout populair. In de periode
1920-1935 ging een grote hoeveelheid stout
overzee naar Indië. Van de totale jaarpro-
duktie stout, die toen zo'n 10.000 hectoliter
bedroeg, werd ruim éénderde naar het
voormalig Nederlands Indië geëxporteerd.
Z'n populariteit had stout bier destijds
vooral te danken aan het "gezondheids
image". Tijdens de Eerste Wereld Oorlog
was stout bier alleen maar verkrijgbaar op
recept van de dokter en dan nog vooral
voor zwangere vrouwen: er werd veronder
steld dat stout goed zou zijn voor de pro-
duktie van moedermelk. De brouwerij ge
bruikte dat gezondheidsbeeld zelf ook, ge
tuige een van de reclame-slogans voor Van
Vollenhoven's Stout uit die tijd: "Gezond
heid met glazen". Afbeeldingen van een
gespierde arm met de vuist om een flesje
stout geklemd, versterkten dat beeld.
Waarschijnlijk is dat ook juist de reden dat
tegenwoordig stout bier in Nederland nau
welijks meer gedronken wordt. De smaak
van de consument is veranderd en verscho
ven van een voorkeur voor extra zwaar en
bitter bier naar lichte, heldere types als Pil
sener. En de consument zal zich in smaak
zeker niet meer laten leiden door de ver
meende gezondheidsaspecten van stout
bier.
KERKDIENST
De Van Vollenhoven Brouwerij werd ge
leid op christelijke basis. In 1929 werd de
dagelijkse kerkdienst, die tot dan toe ge
bruikelijk was, afgeschaft. Een aardige
anekdote die de relatie geloof-brouwerij
onderstreept, is de volgende:
Bierbrouwerij De Gekroonde Valk aan de Hoogte Kadijk in
Amsterdam omstreeks 1900.
Het laboratorium van de brouwerij, een foto uit het begin van
deze eeuw.
U/TOE 8B0UWEHL'
15
