zich laat rondleiden door de Gerres-
heimfabriek.
Informatiemateriaal van Gerresheimer
geeft door middel van beschrijvingen en
illustraties aan dat het fabriceren van
flessen bestaat uit een volkomen logi
sche, gemakkelijk te leren reeks pro
cessen.
De voornaamste grondstoffen zijn
kwarts (uit kiezelzuur bestaande delf
stof), zand, soda en kalk. Eerst worden
deze in de juiste verhouding (bepaald
op basis van gewicht) gemengd, en dan
wordt het mengsel tot 1500° C verhit,
waardoor er glas in gesmolten vorm
ontstaat. Dit gloeiendhete mengsel
wordt in „hoogte- of druppelvormen"
gegoten. Deze term vraagt enige uitleg:
Het vormen is eenvoudig het voorberei
dende proces om het materiaal een
ronde vorm te geven en het in stukken
van een bepaalde lengte vanaf zo'n drie
a vier meter in machines te laten vallen,
die daaronder op werkhoogte staan te
draaien. Hier wordt het automatisch ge
blazen, gevormd en gegoten tot gloei
ende flessen. Vervolgens gaan deze
flessen door een koeloven, waarna het
flesoppervlak wordt verhard en ze aan
een strenge kwaliteitscontrole worden
onderworpen. In karton verpakt (ge
maakt in een andere, tot het concern
behorende Duitse fabriek) worden ze in
kratten, of verpakt in krimpfolie op pal
lets, getransporteerd naar pakhuizen.
Van hieruit gaan de flessen in vracht
wagens, die ze weer afleveren voor weg-
of treintransport.
Een onvoorstelbare hitte
Na een bezoek aan Gerresheim kan men
zich al deze verschillende fasen heel
goed herinneren als onderdelen van een
geordende reeks, maar dan wel één die
boven keurige letters op gedrukt papier
uitstijgt tot een fantastische ervaring.
De meest overheersende indrukken zijn
een onophoudelijke, enorme snelheid,
een hitte die van bijna onvoorstelbare
intensiteit is, volmaakte precisie en een
bijna niet te bevatten aantal en variatie
flessen en potten.
De beelden die je steeds weer voor je
ziet zijn die van een oven die gloeit door
een hitte die zó groot is dat je het bin
nenste alleen maar door speciaal don
ker glas kunt bekijken. Op het controle-
scherm van een gesloten tv-circuit kun
Zeer strenge controle
je in de controlekamer zien hoe de
vlammen eerst van de ene en dan van de
andere zijde door de binnenkant van de
oven slaan. Een mengsel van materialen
beweegt zich langzaam in de richting
van de oven en komt dan boven als
gesmolten lava die naar de „druppel-
vormen" geleid moet worden. Twee
bolletjes van het fel schitterende
mengsel vallen tegelijk in het blaasap
paraat van elke machine, waar zij wor
den gegrepen door metalen klemmen,
geblazen en gevormd, waarna de halzen
worden geperst, ze opnieuw worden
vastgegrepen en worden overgebracht
naar de lopende band, die ze naar de
koeloven brengt.
Op de ernaast liggende lopende band
vallen, iets langzamer, bolletjes van een
andere grootte. Deze worden geblazen
en gevormd tot flessen van een ander
model. Op de volgende lijn valt het ge
smolten glas in wéér een ander tempo,
en wordt het snel omgezet in alweer een
Trots op kwaliteit
andere vorm. Dan bewegen de lange
rijen afgekoelde flessen zich volgzaam
en waardig tegelijk naar de kwaliteits
controle, waar ze korte tijd ronddraaien
om geïnspecteerd te worden. Onver
schillige metalen armen slaan feilloos
toe om iedere fles af te keuren die in
precisie of in afmeting te kort komt of
die ook maar de kleinste onvolkomen
heid in vorm of samenstelling vertoont.
Trots op kwaliteit
Gerresheimer produceert voor Heine-
ken flessen van het type EB 8, dat spe
ciaal voor de Verenigde Staten vervaar
digd wordt, en verder de groene 33 cl
flessen en bruine 30 cl flessen voor de
Nederlandse markt. En allemaal al
thans die welke de klant bereiken
hebben ze een kwaliteit waar de directie
van Gerresheimer terecht trots op is,
een kwaliteit die de uiteindelijke recht
vaardiging is van de uitzonderlijk stren
ge methoden van kwaliteitscontrole, die
hierboven al genoemd zijn.
De grondstoffen worden per tankauto aange
voerd
In dit verband gaat er in Gerresheim een
verhaal over een onrustbarende klacht
die men op een keer ontving uit Sura-
baja, in Indonesië. Men kreeg het be
richt dat het breukpercentage daar bij
zonder hoog was. Een directeur van
Heineken die in de buurt was, besloot de
zaak te onderzoeken. Hij ontdekte dat
bij het lossen in de haven de kraan de
partijen lege Heineken flessen niet op
de kade neerzette, maar ze van enige
hoogte liet vallen! Met zo'n behandeling
kun je verwachten dat zelfs flessen in
kratten volkomen zouden versplinteren.
En deze flessen waren alleen maar in
jute gewikkeld! Toch was meer dan 50
procent onbeschadigd. De klacht werd
ingetrokken.
Een ander bijna zeker niet waar ge
beurd verhaal, door de redactie in
Gerresheim opgetekend, is dat van een
bijziende man, die wilde weten hoeveel
werk een van de automatische vorkhef
trucks van het bedrijf in één keer kon
doen. Zijn nieuwsgierigheid was begrij
pelijk; een van de meest boeiende her
inneringen aan Gerresheim is de aan
blik van wat men daar zelf de „spook
trein" noemt: een aantal onbemande
vorkheftrucks die zich doelbewust over
de werkvloer bewegen, als buitenaardse
wezens uit een ruimtevaartserie op tv,
en die trays met flessen die aan het
einde van de produktielijn op pallets
staan, oppakken om ze naar de trans
portband te brengen.
„Excuseer me, jongen," zei de bezoeker
en vergeet niet dat hij erg bijziend was
„excuseer me, maar zou je me ook
kunnen zeggen..."
„Sorry meneer," zei de truck, „maar ik
kan niet stoppen." En hij reed verder...
Twee vurige bolletjes vallen tegelijk in het blaasapparaat
17
