VOOR ONZE PAARDEN
uitsluitend voor de Amstel
brouwerij werkte. Uit die tijd
stamt ook het fraaie koperen
embleem, dat de paarden op
de neus droegen. Het em
bleem was afgeleid van het
toenmalige beeldmerk van
Amstel, de wereldbol. In het
einde van de jaren vijftig ging
de firma ook voor de Heine-
ken brouwerij werken. „Nu
doen we in hoofdzaak zaken
met de heer Veenhof (hoofd
afdeling reclameservice bij
Heineken), die onder andere
over de paarden gaat".
Terug in de stallen in de
Quellijnstraat, vlakbij de
brouwerij aan de Stadhou
derskade te Amsterdam, vin
den we een nieuw gezicht.
Eén van de vossen moest na
melijk in 't begin van dit voor
jaar, wegens kreupelheid he
laas worden vervangen door
de vos Gé. De andere vos,
Rein, is sinds 1974 in
„dienst" bij Heineken. De
beide schimmels Freddy en
Han lopen vanaf 1973 mee.
Vooral in het begin was het
voor de koetsiers én voor de
paarden zwaar werken met
het vierspan. Een nieuw
paard moet namelijk wennen
aan zijn drie metgezellen en
daadwerkelijk ingewerkt wor
den. Nu, na zes maanden,
gaat het allemaal tamelijk
goed en lopen ze met z'n vie
ren fier voor de Heineken
koets. Over nog eens een half
jaar behoort dat helemaal als
vanzelf te gaan.
Koetsiers en verzorgers van
de paarden en tuigen zijn de
heren Henk Leuvden, Bertus
Moleman en Johnny Potgies-
ser.
,.../eer ik toch nog steeds fijne
kneepjes van m'n vader.
Vroeger toen er volop paar-
detuigen werden gemaakt,
waren alle gereedschappen,
alle gespen, draden en spe
ciale lijmen zó bij een groot
handel te bestellen. Anno
1976 is dat heel anders. Er
zijn nog slechts enkele tuig-
makerijen in Nederland en
bijna allemaal maken ze hun
materialen zelf. Wanders ju
nior heeft dan ook een com
plete smederij achterin de
werkplaats, waar hij de ges
pen zelf smeedt. Daar is een
bepaalde legering van meta
len voor nodig, zodat het
geelkoper van sloten en ges
pen „buigzaam" blijft en
daardoor handelbaar voor de
koetsier. Ook de draden (van
vlas) worden bij Wanders zelf
samengesteld en krijgen een
speciale behandeling met
pek (gemaakt van hars, bij-
enwas en talk), tegen verrot
ting. De lijm die men verwerkt,
is van eigen fabrikaat.
Het gareel van zo'n tuig is een
hoofdstuk apart. Het is het
schouderstuk waaronder de
paarden lopen en waardoor
de koetsier kan zorgen dat ze
„in het gareel" blijven.
Wanders maakt deze garelen
van essehout (gemakkelijk
buigzaam). Acht dunne lagen
worden daarvoor aan elkaar
gelijmd en het geheel staat
dan 24 uur lang in een, mal,
zodat het hout de juiste vorm
aanneemt. Daaromheen komt
dik, maar soepel leer Zowel
het leer voor de garelen als
voor het tuig en het hoofdstel
worden met de hand genaaid.
Wanders senior, en junior
ook, bezit veel vakkennis. Hij
vertelde bijvoorbeeld dat za
delvulling behalve paarde-
haar ook een beetje tabak
moet bevatten, tegen de mot.
De historie leert dat de firma
Wanders in de jaren dertig
Het oude Amstel embleem, dat bij
het hoofdstel hoorde
Alweer bijna historisch is deze
opname van een Amstel vier
span, dat in 1948 ergens in Am
sterdam gefotografeerd werd.
11
