K oei ingscom press oren
vroeger en nu
Karnemelk
Deze twee foto's geven een beeld van
koelingscompressoren van vroeger en
nu. Op het ogenblik worden er drie
moderne en drie oude compressoren ge
bruikt. Deze laatste zijn wel oud, maar
nog zeer bruikbaar. Technisch prak
tisch zonder mankementen. Het verschil
zit hierin, dat de oude compressoren
mechanisch aangedreven worden en
langzaam lopend zijn. Vandaar de
enorme afmetingen van de vliegwielen
(diameter 3]/2 meter).
Een aantal van deze oude compressoren
is vervangen door drie moderne. En
drie oude compressoren zijn gemoderni
seerd door de mechanische aandrijving
te vervangen door directe aandrijving
via een electromotor. De moderne com
pressoren hebben een hoog toerental,
waardoor de afmetingen zeer veel
kleiner kunnen zijn bij eenzelfde ver
mogen.
Op de kleine foto ziet u de drie nieuwe
compressoren achter elkaar staan en
op de grote foto de drie oude.
De voorste nieuwe compressor heeft een
groter vermogen dan de voorste oude
compressor.
We hebben een Spaans koffiemeisje. Ze
kan best mevrouw zijn, maar koffie-
mevrouw klinkt niet. Nu weet u wel dat
onze koffiemeisjes elke ochtend een
dubbele toer maken: eerst komt de
rook- en snoeptoer, dan de koffie- en
koektoer. Eigenlijk is er nog een derde,
de vuile-kopjes-toer, maar dit maakt deel
uit van de tweede, anders zou het geen
hele toer zijn. Tijdens de eerste toer
wordt ook melk uitgedeeld, zowel ge
wone als karnemelk. Nu is karnemelk
een woord waar wij een beetje trots op
moeten zijn omdat het zo heel anders
is dan in de talen van de ons omringende
landen en toch hetzelfde betekent. De
Engelsman zegt buttermilk, de Duitser
Buttermilch, de Fransman lait de beurre.
Benieuwd hoe de Spanjaard het zegt,
zochten wij het op in het woordenboek:
suero de manteca
Toen het Spaanse meisje de volgende
dag onze fles karnemelk binnenbracht,
kreeg zij eerst goeie morgen en ver
volgens suero de manteca te horen. Ze
moest erom lachen en stampte speels op
de vloer: ze had suelo verstaan, vloer -
vloer van boter dus. Die rare Hollan
ders Toen lieten we haar in het
woordenboek kijken: karnemelk suero
de manteca. Ze knikte vol begrip en
week uit naar de deur, enigszins ver
bijsterd was ze wel, want ze maakte
met haar wijsvingers het gebaar van
iemand die een injectiespuit hanteert en
verliet de kamer. Nu waren wij ook
verbijsterd: wat heeft karnemelk te ma
ken met een injectie geven. Opnieuw
doken we in het woordenboek, maar nu
in deel twee: Spaans-Nederlands. En
daarin lazen wij op bladzijde 1238 rechts
bovenaan: suero, m. 1. bloedwei, bloed-
plasma; 2. serum
Hoe waar is de uitspraak: als twee het
zelfde zeggen bedoelen ze nog niet het
zelfde.
De heren W. aan het Rot en Th.
B. de Vries rechtsbij de ma
chine die onze pullen van een flip-
topper voorziet. Aan deze machine
is een idee toegepast, afkomstig
van de heer De Vries, dat op ne
venstaande pagina is beschreven.
