EEN TOBY-RUL MISS PRUL?
Een uitdagend liggende juffrouw van
aardewerk, wier anatomie voor een
belangrijk deel slechts als peper- en
zoutstrooier ken dienst doen, werd eind
1962 te Amsterdam uitgeroepen tot Miss
Prul; de eigenaar kreeg vijfhonderd gulden
als prijs.
Zoals u zich zult herinneren is in het In
stituut voor Industriële Vormgeving in de
hoofdstad een tentoonstelling gehouden
van prullen, d.w.z. lelijke en onpraktische
gebruiksvoorwerpen.
Er waren nog vijf prijswinnaars: een sche
merlamp in de vorm van een vis, een kro
kodil met een lamp in zijn bek, een bij
zonder onpraktische kapstok, een toneel
kijker als peper- en zoutstrooier en een
Toby-jug (een bierpul in de vorm van een
mannetje).
Drieëndertigduizend bezoekers (onder wie
ook uw verslaggever) hebben, door een
stembriefje in te vullen de uitgestalde prul
len gewaardeerd.
Nu is het beoordelen van voorwerpen op
hun schoonheid of lelijkheid een uitermate
subjectieve bezigheid, die tot grote blun
ders kan leiden als men niet is geschoold,
resp. voorgelicht en zonder begrip te werk
gaat. Ik was het dan ook beslist niet eens
met de prulprijs die aan de Toby-pul werd
verleend.
Ik wil u hieronder in het kort uiteenzetten
waarom ik die mening heb.
deze eeuwenlang gemaakt werden. Er zijn
archeologen die beweren, dat de eerste pro-
dukten die men van klei maakte geen ge
bruiksvoorwerpen waren, maar geboetseer
de menselijke gestalten. Het is dus niet zo
EEUWEN OUD
e Toby-pul vindt zijn oorsprong in
II de tweede helft van de achttiende
eeuw. Hoewel hij origineel van vorm
geving was, kan men er toch een navol
ging in zien van de drinkpullen in de vorm
van hoofden, gezichten en figuren, zoals
Deze Toby-pul uit mijn verzameling is een
van de weinige overgebleven exemplaren
die Ralph Woodeen pottebakker uit Staf-
fordhire heeft vervaardigd. Soortgelijke
pullen kan men zien in het Britse Museum
en het Victoria en Albert Museum. Meestal
ontbreekt dan de bol van de hoed, daar dit
een los deksel was en dus gemakkelijk
zoekraakte of brak.
Toby F ill pot
vreemd dat drinkpullen een menselijk trek
je meekregen. Dat deze menselijke trekjes
vaak potsierlijk waren hangt natuurlijk sa
men met de functie van het drinkgerei:
dienst doen bij een gezellig samenzijn van
drinkende mensen, die vrolijk zijn of het
allengs worden.
In Engeland heten vele herbergen Jolly
Potter (de vrolijke drinker), een naam die
ook weer heenwijst naar de vrolijkheid die
met het drinken gepaard gaat. Reeds eerder
heb ik in Het Spongat geschreven over de
baardmannetjes en de jacobakannetjes en ik
kan er nog aan toevoegen dat in alle musea
ter wereld aardewerk wordt aangetroffen
met menselijke trekken.
21
