AVONTUUR IN
AND
Ik noem onze wereld Plalland, niet om
dat hij zo heet, maar om zijn geaard
heid duidelijker voor u te maken, geluk
kige lezers, die het voorrecht genieten in
de Ruimte te leven. Stel u voor een groot
stuk papier waarop rechte Lijnen, Drie
hoeken, Vierkanten, Vijfhoeken, Zeshoeken
en andere figuren, die in plaats van vast
te blijven liggen, zich vrijelijk bewegen
over de oppervlakte, doch zonder dat zij
zich boven die oppervlakte kunnen ver
heffen of eronder kunnen afdalen, zoals
schaduwen maar vast en met verlichte
kanten en u heeft een vrij juiste in
druk van mijn land en mijn landgenoten.
In zo'n land zult u onmiddellijk kunnen
vaststellen, dat het onmogelijk is te spreken
van iets substantieelsmaar ik durf te
veronderstellen dat u denkt dat we tenmin
ste de Driehoeken, Vierkanten en andere
figuren kunnen zien bewegen zoals ik heb
beschreven. Integendeel, we kunnen niets
van dit alles zien, we zien alleen Rechte
Lijnen; en dat dit niet anders kan zal ik u
vlug uitleggen.
Leg een cent op een van uw tafels in de
Ruimte; als u zich erover heen buigt en
erop kijkt, ziet u dat het een cirkel is.
Maar nu moet u zich eens terugtrekken
naar de rand van de tafel en langzamerhand
uw blik laten zakken (zo komt u meer en
meer in de omstandigheid van de bewoners
van Platland), u ziet de cent dan steeds
ovaler worden en als u tenslotte uw ogen
ter hoogte van de tafelrand hebt gebracht,
(zodat u, als het ware, werkelijk in Plat
land bent) dan zal de cent u zelfs niet
meer ovaal voorkomen en is hij, voor zover
u dat kunt bekijken, een rechte lijn ge
worden.
toen ik in Platland was vernam ik dat
uw zeelieden soortgelijke ervaringen heb
ben als zij uw zeeën bevaren en een eiland
of een kustlijn aan de horizon zien opdoe
men. Dat verre land kan baaien hebben
en ver in zee reikende landtongen, hoeken
van alle grootten en in elke hoeveelheid,
toch ziet u op een afstand niets hiervan
(tenzij natuurlijk uw zon helder op dat
land schijnt en door het spel van licht en
schaduw de uitspringende en achteruit
wijkende delen onthult) en u ziet alleen
een grijze ongebroken lijn op het water.
Welnu, dat is precies wat wij zien als er
een Driehoek of een andere bekende in
Platland op ons afkomt. Daar er geen zo"
bij ons schijnt en geen andere lichtbron
schaduwen kan maken, kunnen wij nooit
datgene zien wat u in de Ruimte ziet. Als
onze vriend naderbijkomt zien wij zijn lijn
groter worden; als hij ons verlaat wordt
deze kleiner, maar hij blijft een rechte lijn,
of hij nu Driehoek, Vierkant, Vijfhoek,
Zeshoek of Cirkel moge zijn een rechte
Lijn lijkt hij voor ons en niets anders.
Uit: Flatland: A Romance of Man)
Dimensions door Edwin A. Abbott,
1838-1926.
HET EDELE AMBACHT
Tonnie Doornaar (13) is metselaarsleer
ling bij de firma Kok, die werk op de
brouwerij heeft aangenomen. Bij het ketel
huis is hij bezig een werkstuk te maken
voor zijn metselaarsexameneen muurtje
van enkele vierkante meters, waarin een
ruit van metselstenen. Als het door de
examencommissie gunstig wordt beoor
deeld, is T«nnie geslaagd. Wij wensen hem
het beste en wij geloven, dat, als hij alles
zo toegewijd doet als het mengen van de
specie, het edele ambacht in hem een waar
devol vertegenwoordiger zal hebben.
Overigens heeft het muurtje voor de brou
werij geen nut en zal later worden afge
broken, hetgeen gemakkelijk gaat omdat
zg. slappe specie is gebruikt.
22
