Wat is een Ondernemingsraad
De verkiezing van de leden voor de ondernemingsraad is, evenals vier jaar geleden,
kalm verlopen. Geen aanplakbiljetten, geen borden op de luchtbrug, geen pro-
pagandaspeeches De enige samenscholing van betekenis zagen we om half zes bij
de fabrieksportier. (Maar daar stond een haringman.)
Natuurlijk ,de verkiezing van de leden voor de Tweede Kamer verloopt rumoeriger.
Maar mogen we hieruit concluderen dat onze verkiezing onbelangrijk is? Weten we
allemaal wel wat het nut van onze ondernemingsraad is; wat is zijn taak, zijn bevoegd
heid, zijn werkwijze? Tientallen vragen zijn over dit onderwerp te stellen en we zullen
trachten enige hiervan naar beste weten te beantwoorden.
Hoe is de ondernemingsraad ontstaan?
In vroeger jaren was er aan georganiseerd
overleg binnen de onderneming minder be
hoefte dan tegenwoordig. Het bedrijfsleven
bestond uit een groot aantal ambachts
bedrijfjes, waar de baas veelal in de werk
plaats meewerkte en de knechten dus regel
matig contact met hem hadden.
Na de opkomst van de machine verander
de deze situatie echter. De ambachtslieden,
die gewend waren een geheel produkt. te
vervaardigen, bewerkten nu nog maar een
enkel onderdeel. De werkplaatsen bleken al
gauw te klein en er ontstonden afdelingen
waarbij de werknemers vaak slechts enkele
handelingen aan het uiteindelijke produkt
verrichtten. Hoewel wij de machines nu als
iets vanzelfsprekends accepteren, wetende,
dat we zonder machines nooit de huidige
(materiële) welvaart zouden hebben be
reikt, kan men zich voorstellen, dat deze
overgang toentertijd niet geruisloos is ver
lopen. Doordat de ondernemingen groter
werden, verflauwde ook het contact tussen
werkgevers en werknemers. Daarom lieten
sommige werkgevers uit hun personeels
leden een z.g. kern of fabriekscommissie
benoemen, waarin de werknemersbelangen
besproken werden.
De grote pioniers op het gebied van samen
werking in de onderneming waren in Ne
derland de heren Stork en Van Marken.
Uiteraard werd dit initiatief niet door alle
andere ondernemers enthousiast toegejuicht.
Ook de vakbeweging stond er aanvankelijk
huiverig tegenover; men zag in die onder
nemingsinstellingen organen gericht tegen
de vakbeweging.
Langzamerhand veranderde men echter
van beide kanten van gedachten en
zien we dan ook dat de laatste vijftig
jaar in Nederland in vele bedrijven regel
matig georganiseerd overleg plaatsvindt.
Na de tweede wereldoorlog kwam de wet
telijk verplichte regeling tot stand, die vrij
wel een samenvatting is van de in de prak
tijk gegroeide regels van de kernen. De
voornaamste afwijkingen betreffen de can-
didaatstelling en de verplichting van de
werkgever om minstens eenmaal per jaar
de economische gang van zaken te be
spreken.
Door deze wettelijke regeling kwam dus
de ondernemingsraad in de plaats van de
kern of fabriekscommissie. De werkzaam
heid van de ondernemingsraad moet men
ruimer zien dan die van de vroegere kernen.
De kern was een personeelsvertegenwoordi
ging, terwijl de ondernemingsraad meer een
orgaan is van de onderneming als geheel.
Dit blijkt uit artikel 2, luidende: De raad
heeft tot taak, zulks onder erkennin» van de
zelfstandige functie en derhalve met inacht
neming van de uiteindelijke verantwoorde
lijkheid van de directie, naar vermogen bij
te dragen tot een zo goed mogelijk func
tioneren van de onderneming en een goede
samenwerking in de onderneming te bevor
deren. Naast personeelsbelangen kunnen
o.a. ook maatregelen tot verbetering van de
technische en economische gang van zaken
besproken worden.
De ondernemingsraad is dus tevens een
adviescommissie.
Uiteraard worden geen onderwerpen be
handeld die normaal tussen de directie of
werkgeversorganisaties en werknemersorga
nisaties worden behandeld.
Uit hoeveel personen bestaat de
ondernemingsraad?
Buiten de voorzitter (mr. E. J. Egberts) en
de secretaris (mr. J. C. Bossard) telt de
raad vijftien leden, van wie er acht week-
loners en zeven maandloners zijn. De leden
voor de komende vier jaren zijn u in
middels bekend gemaakt. Indien de voor
zitter of de raad het nodig oordeelt kunnen
ook andere personeelsleden een vergadering
bijwonen, b.v. om voorlichting te geven of
van advies te dienen.
Hoe vaak wordt er vergaderd?
Volgens ons reglement vergadert de raad
zo dikwijls als de voorzitter nodig acht,
doch tenminste viermaal per jaar. Eveneens
vergadert de raad, indien tenminste drie-
14
