Wat gebeurt er als u remt?
De steeds hogere motorvermogens stel
len ons tot steeds hogere snelheden in
staat. Doch door de toeneming van de
snelheid worden ook de problemen van
het remmen groter. Dit is iets waarvan
iedere automobilist zich bewust is en soms
wordt er wel beweerd, dat de remmen in
de ontwikkeling van de auto zijn achter
gebleven ten opzichte van de motortech
niek.
De Zweedse vrachtauto- en autobusfabriek AB Scania-Vabis geeft een blad uit, Via
genaamd, dat door de Nederlandse importeur, de firma Adr. Beers N.V. te Rijswijk Z.H.
in het Nederlands wordt verspreid.
Het bevat uiteraard veel wetenswaardigs over de Scania-Vabis-vrachtwagens, van welke
krachtpatsers op de weg zich er enkele in ons wagenpark bevinden.
Er is nu een artikel voor Via in bewerking dat handelt over de ervaringen van de Amstel
Brouwerij met deze wagens en gedurende het bezoek van de heren van VIA hebben wij
toestemming verzocht het navolgende uit een nummer van Via over te nemen.
Wij zijn de redactie van Via hiervoor zeer erkentelijk en bevelen de lezing van dit artikel
gaarne aan bij de velen in ons bedrijf die regelmatig achter het stuur zitten of dit
van een Scania is of niet, doet weinig terzake, zoals u zult bemerken.
Of men nu met een personenwagen of met
een zware vrachtwagen of bus rijdt, wan
neer men remt daarover is geen twijfel
mogelijk treden er enorme krachten op.
Om een achttientons-vrachtwagen, die met
een snelheid van vijftig km per uur rijdt,
te doen stoppen, heeft men hetzelfde rem-
vermogen nodig als om een Amerikaanse
personenwagen vanaf 150 km per uur tot
stilstand te brengen.
Rijsnelheid en Wagengewicht.
De arbeid, die de remmen moeten verrich
ten, hangt hoofdzakelijk af van de rijsnel
heid en het wagengewicht. Deze beide
factoren zijn uiteindelijk bepalend voor de
kracht die de remmen moeten opbrengen
om de wagen tot stilstand te brengen. Bij
een auto, die tweemaal zo zwaar is als een
andere, worden ook tweemaal hogere eisen
aan het remsysteem gesteld. Indien men
twee wagens heeft, die hetzelfde gewicht
hebben en waarvan de ene twintig km en
de andere veertig km per uur rijdt, zullen
de remmen van de snelste het viermaal
zo zwaar te verduren hebben.
Het is duidelijk dat bij een vrachtwagen,
die ongeveer negenmaal zo zwaar is als
een personenauto, een enorm zwaar rem
systeem wordt vereist, om in dezelfde af
stand en tijd te kunnen stoppen. Het ar
beidsvermogen dat moet worden vernietigd
is immers veel groter. Wanneer een vol
geladen Scania-Vabis 75 met een snelheid
van vijfenzeventig km per uur zo snel mo
gelijk tot stilstand moet worden gebracht,
wordt er door het remsysteem ongeveer
vijftienhonderd pk verwerkt.
Het ligt voor de hand, dat voor dit ver
mogen enige hulp nodig is, omdat de
menselijke spierkracht te kort schiet. Bij
personenwagens maakt men reeds lang ge
bruik van een hydraulisch systeem. Bij
vrachtwagens en bussen wordt het hydrau
lisch systeem nog aangevuld met een servo-
inrichting, welke de remkracht verhoogt.
Vroeger gebruikte men hiervoor een va
cuum servo, een hulpsysteem dat functio
neerde met behulp van de onderdruk van
de motor. Tegenwoordig past men bij
zware voertuigen steeds meer het systeem
van luchtdrukremmen toe, waarbij samen
geperste lucht de remcilinders in werking
stelt. Het grootste probleem bij het rem
men is echter de warmteontwikkeling,
want bij het remmen wordt het arbeidsver
mogen van beweging omgezet in warmte.
Energie kan nu eenmaal niet worden ver
nietigd. De hoeveelheid hitte die vrijkomt
wanneer men een Scania-Vabis afremt, is
voldoende om vijf kg ijzer te doen smelten
of zeven liter water in drieeneenhalve sec.
tot koken te brengen.
Remfading,
Wanneer de remmen hard moeten werken
kan het voorkomen, dat zij minder efficient
worden. Met een technische term noemt
men dit verschijnsel remfading. Het kan
vooral gebeuren bij een lange rit bergaf
waarts, waarbij de remmen veelvuldig
worden gebruikt. Door de betrekkelijk lage
rijsnelheid en de regelmaat waarmee wordt
geremd, kunnen de remtrommels dan hun
warmte niet kwijt. Zij lopen warm, waar
door de structuur van de remvoeringen
plaatselijk verandert, zodat hun wrijvings-
coëfficient lager wordt. Men spreekt van
het verbranden van de remvoeringen, maar
in feite is het smelten. De hitte kan zelfs
zo hoog oplopen, dat in de remvloeistof
dampbellen worden gevormd, waardoor de
druk in het remsysteem geheel kan weg
vallen (gassen zijn n.l. samendrukbaar en
dampbellen dus ook).
8
