Een bijzonder karakteristieke bewerking bij
het graveren van tin is het z.g. etsen. Hier
bij wordt de rechte lijn, waarvan de graveer-
naald door de zachtheid van het materiaal
afwijkt, in grotere of kleinere streepjes ver
vaagd. Men noemt dit ook wel: de rechte
lijn door zigzag-lijnen vervangen. Ook wor
den afgevlakte grareernaalden in een draai
ende beweging over het te graveren opper
vlak naar voren gedrukt. Men bereikt hier
mede diverse schaduwwerkingen, al naar
gelang men brede of smalle stiften gebruikt.
Een bijzonder mooi voorbeeld van deze tech
niek geeft de hierbij afgebeelde pul.
deze humpen dan ook grote drinkbekers,
die voor een algemene dronk in een gezel
schap dienst deden. In het spraakgebruik
werden echter ook drinkbekers met buikige
of cylindervorm, zonder voet, met oor,
eveneens humpen genoemd, omdat zij geen
schenktuit hebben, en dus voor het direkte
drinken dienst doen.
De laatste jaren is echter onder de verza
melaars van brouwerij-wetenswaardighe
den de neiging merkbaar onder humpen
slechts metalen (tin of zilver, zelden an
dere metalen) bierpullen te verstaan in te
genstelling met de aardewerk pullen de
z.g. Steins.
vervaardiger. Een bekende professor be
schreef eens werken, die door de beste
kunstdeskundigen als scheppingen, ja zelfs
gelijkwaardig aan die van bepaalde kunste
naars werden toegeschreven en met goud
betaald, ze werden waardeloos toen achter
af bleek, dat de deskundige zich vergist
had; de scheppers van deze werken wer
den als vervalsers en oplichters gebrand
merkt.
Wie alleen uit estetisch oogmerk voorwer
pen verzamelt, zonder bijzondere waarde
aan de namen van de vervaardigers te
hechten, kan even goed vreugde aan zijn
verzameling hebben, als diegene die voor
geeft alleen kunstwerken van beroemde per
sonen te verzamelen.
We dwalen echter af: via humpen, kunst,
lectuur en verzamelaars dan toch eindelijk
het tin. Reeds in de oudheid moet het
Jammer, maar de tijd gaat voort. Lang heeft
het gebruik van bierpullen bij het tappen
in café s zich gehandhaafd in Beieren,
maar ook daar ondervinden deze drink
bekers reeds lang de concurrentie van het
glas. Zelfs op het Oktoberfeest in Mün-
chen ziet men in de reusachtige biertenten
van de brouwerijen op de Theresiënwei
niet meer uitsluitend de grijze bierpullen
van steen op de tafel, maar ook veel glas
werk.
De versierde, fraai bewerkte tinnen bier
pullen zijn reeds lang door de antikiteiten-
handel overgenomen. Prachtige exemplaren
staan in musea en hier en daar ook in par
ticuliere woningen en verzamelingen. Dik
wijls worden dergelijke exemplaren nage
maakt en als echt en oud verkocht. Kunst
werken worden vaak door verzamelaars niet
op hun zuivere, objektieve kunstwaarde
beoordeeld en gewaardeerd, maar naar de
onedele metaal tin bekendheid genoten
hebben. In de graven van Assyriërs en
Egyptenaren worden nl. veelvuldig bronzen
voorwerpen (dus van een koper/tin alliage)
aangetroffen. Vermoedelijk kwamen de ert
sen toentertijd uit Perzië; in latere eeuwen
traden de Engelse eilanden als leverancier
van tinerts op voor de Phoeniciërs. De tin
ertsen, die in hoofdzaak in Noord-Amerika
en op Sumatra voorkomen, bevatten slechts
twee procent tin, dat meestal als tinoxyde
aanwezig is. Door de geringe vastheid en
hardheid van zuiver tin is het, anders dan
voor deklagen op harder materiaal, vrijwel
onbruikbaar in ongelegeerde toestand. Men
gebruikt vaak legeringen van tin en lood.
Met het oog op loodvergiftiging mag bij
de fabricage van drinkgerei en in de le
vensmiddelenindustrie niet meer dan tien
procent lood gebruikt worden. Zuiver tin
vertoont een mooie zilverglans. Maar reeds
11
