Ha-Twee-O door A. J. A. de Winter
Water heeft geen leeftijd. Het is onvenvoestbaar en een van de weinige dingen in de
natuur die steeds weer kunnen worden gebruikt.
Het is een fascinerende gedachte, dat het water waarop de ark van Noach eens dreef
nu in onze grachten stroomt', dat hetzelfde water dat tweeduizend jaar geleden over
de oevers van de Nijl het Egyptische land binnenstroomde, nu onze stranden bespoelt.
Het water dat wij vanavond op onze thee gieten is hetzelfde water dat er was toen de
aarde voor het eerst door een regenbui werd bezocht. En het water waarmee wij verleden
week de kelder hebben geboend gebruiken wij volgende week misschien weer om bier
mee te maken. M.aar hoe verontreinigd het ook wordt, steeds wordt het weer zuiver en
verkwikkend als het. na in de atmosfeer verdampt te zijn, als regenwater neerdaalt.
Nooit helemaal zuiver
Helemaal zuiver is het nooit. Want regen
water neemt allerlei ongerechtigheden uit
de lucht op, zoals deeltjes ammoniakzou-
ten en als het in de buurt van steden
valt komt er een beetje zwavelzuur mee,
dat door brandende kool wordt afgeschei
den.
En die kleine onzuiverheden beïnvloeden
de kwaliteit van het water. Absoluut zui
ver water komt in de natuur niet voor
en zelfs in het laboratorium is het zeer
moeilijk alle vreemde bestanddelen uit een
watermonster te halen.
Regenwater is zacht, d.w.z. het bevat wei
nig of geen kalk en magnesium. Hard
water wel en de mate van hardheid hangt
af van de aanwezige hoeveelheid van deze
zouten.
Voor de was heeft men in hard water
veel zeep nodig omdat een gedeelte van
de zeep door de kalk en het magnesium
worden gebruikt. Deze menging veroor
zaakt de bekende vuilring in wasteil en
badkuip.
Water kan weer zacht worden gemaakt
door koken of door toevoeging van che
micaliën.
Wat is water eigenlijk?
Ieder kent de beroemde chemische for
mule H20, hetgeen wil zeggen dat één
molecuul water bestaat uit twee atomen
waterstof (hydrogenium) en één atoom
zuurstof (oxygenium). Eeuwenlang is water
beschouwd als een element (Het water is
het edelste der elementen, Pindarus), maar
in 1781 ontdekte Cavendish de vorming
van water bij de explosie van waterstof
luchtmengsels, een ontdekking die pas in
1783 door Lavoisier op de juiste wijze ge-
interpreteerd is. Hierdoor is het dit jaat
Het hiernaast afgebeelde schema van de bierbereiding
spreekt voor zichzelf en tallozen in ons bedrijf kunnen
dit schema wel dromen. Voor hen hebben wij het dan
ook niet afgedrukt, maar wel voor de velen die in hun
dagelijks werk niets met de produktie te maken hebben.
Want als goede medewerkers van een brouwerij horen
wij te weten, althans schematisch, hoe ons bier tot
stand komt. Bekijk daarom deze plaatjes aandachtig,
bedek dan de woorden en probeer eens of u de be
werkingen kunt opnoemen. Kunt u dat, dan slaat u het
blad dicht, en tracht uit het hoofd te brouwen. Het
geeft voldoening als u op een desbetreffende vraag
kunt zeggen: zo en zo wordt ons bier met karakter
gebrouwen. Bewaar dit Spongat evenwel, want dan
heeft u het schema ook steeds bij de hand. Over
de grondstoffen beginnen wij in dit nummer een serie
artikelen. Als eerste: HET WATER
10
