c^laacjó
6
AMSTEL-ECHO
Onze taal kent vele uitdrukkingen, die hun ont
staan te danken hebben aan het bierbrouwers-
beroep. Uitdrukkingen of spreekwoorden, zoals
bijvoorbeeld ,,Er komt leven in de brouwerij". ,,Uit
een ander vaatje tappen", enz. zijn in onze taal
gemeenplaatsen geworden en de gebruiker van
dergelijke uitdrukkingen staan er in de meeste
gevallen niet bij stil waaraan deze spreekwoorden
en uitdrukkingen hun ontstaan te danken hebben.
En toch, voor ons die aan een van Neerlands
grootste brouwerijen werken, is het wel eens in
teressant na te gaan hoe deze uitdrukkingen in
de wereld zijn gekomen. Ja, wereld, want al deze
uitdrukkingen zijn geen specifieke Hollandse. Van
de meeste dezer uitdrukkingen en spreekwoorden
zijn er equivalenten in de vreemde talen te vinden.
Deze spreekwoorden en uitdrukkingen, wellicht
onverwacht geuit en dikwijls getuigend van een
filosofisch inzicht, zijn al eeuwen oud. Ja, in deze
tijd, waarin alle romantiek verdwenen is, worden
geen spreekwoorden meer geboren. Beter één
atoombom in de hand, dan tien in de lucht" is er
een, die men nog wel eens in onze tijd hoort, maar
ook dit is dan nog maar een variant op de over
bekende vogel.
Prof. F. A. Stoett geeft in zijn bekende boek „Ne
derlandse spreekwoorden en gezegden" niet min
der dan zestien honderd drie en dertig verklaringen
van het ontstaan en de betekenis van evenzoveel
spreekwoorden en uitdrukkingen.
Laten we er eens enkele onder de loupe nemen
en dan natuurlijk die, welke in verband gebracht
kunnen worden met ons bierbedrijf.
,,Er komt leven in de brouwerij"er ontstaat druk
te, vrolijkheid enz. b.v. in een gezelschap e.d. Een
gezegde volgens de legende afkomstig van de
schilder Jan Steen, die de brouwerij van zijn vader
erfde maar weinig voor dit beroep voelde. Jan
Steen was een vrolijke klant en er werd door hem
meer gedacht aan schilderen en feestjes, die hij in
zijn brouwerij gaf, dan aan het bierbrouwen, dat
hij gewoonlijk aan anderen overliet. Toch speelde
het bier een grote rol in zijn schildersleven, ge
tuige zijn vele vrolijke schilderijen.
,,Uit een ander vaatje tappen", anders dan te voren
spreken of doen. Eigenlijk iemand iets anders te
drinken geven. In het Middelnederlands heette het
„enen een bier brauwen". Reeds in de 17e eeuw
komt deze uitdrukking voor bij Starter, Friesche
Lusthof 409: „Nou geef ick Lysje de sack, ick tap
het nou uit een aer vaetje".
.Holle vaten klinken het hardst", mensen die
weinig weten, leeghoofden, hebben de meeste
praats. Het beeld spreekt voor zichzelf. En waar
om zouden deze vaten geen biervaten kunnen zijn?
.Tegen de bierkaai vechten", een hopeloze strijd
ondernemen tegen een overmachtige vijand, even
min als het vroeger veel zou baten tegen de be-
woners van de Bierkaay in Amsterdam te vechten.
De Bierkaay van vroeger is thans de Oude Zijds
Voorburgwal vanaf de Oude Kerk tot aan de
Damstraat. Hieromtrent lopen de meningen van
sommige historici wel wat uiteen, omdat enkelen
spreken van Oude Kerk tot aan de Sint Janstraat. v
Hoe dan ook, hier woonden in de 17e eeuw de
bierstekers en bierbeschooyers. De eersten rolden
de vaatjes van de bierschuiten op de wal; de laat-
sten voorzagen de tappers in de stad van het van
buiten aangevoerde bier. Mannen van bruisend
temperament en met ruwe vuisten, waartegen het
kwaad was te vechten en waaraan het gezegde:
„Het is kwaad vechten tegen de Bierkaai" zijn
ontstaan te danken heeft.
Toch is het fout te denken dat deze uitdrukking
haar ontstaan te danken heeft aan de Bierkaay in
De Bierkaay met Outle Kerk, schildi
