2
AMSTEL-ECHO
IK ZAL ROME GAAN ZIEN.
Alleen om het Vaticaans Museum en de Sixtijnse
kapel te kunnen zien ben ik twee dagen langer in
Rome gebleven. II begrijpt wel dat daar heel wat
te bewonderen is. Immers, de Pausen hebben al
tijd de grootste kunstenaars naar deze stad geroe
pen en in de loop der eeuwen vele vorstelijke ge
schenken aan dit museum afgestaan. Het bevat
dan ook de rijkste verzameling kunstwerken uit de
oudheid die er bestaat.
Eerst de Pinacotheek. De schilderij en-weelde be
slaat 15 zalen. De achtste zaal stelt de meester
werken van Raphaël ten toon: de beroemde door
hem ontworpen gobelins. Achtereenvolgens ziet
men achter enorme glasdeuren: Paulus in de ge
vangenis te Philippi; Paulus' bekering op de weg
naar Damascus; de steniging van Stephanus; het
eerste wonder van Petrus: de genezing van de
lamme: dood van Ananias die Petrus beloog; over
reiking van de zinnebeeldige sleutels aan Petrus;
prediking van Paulus te Athene; het offer te Lys-
tra. De techniek is volmaakt en de kleurenrijkdom
is overweldigend. Raphaël is de grootmeester der
klassieke schilderkunst. Hier hangen ook zijn drie
grootste schilderwerken, ten eerste de kroning van
Maria. Hier ziet men o.m. in een der figuren zijn
zelfportret op 19-jarige leeftijd. Raphaël was al
vroeg een beroemdheid. Vervolgens de Madonna
van Foligno. Men bewondert hier vooral de edele
vormen van Maria, de fantastische belichting van
het landschap en de harmonie van de gehele com
positie. Eindelijk de gedaanteverandering; het
laatste werk van de meester. Hij stierf op 27-jarige
leeftijd. Alleen het bovenste, het eigenlijke thema,
heeft hij kunnen voltooien. Het is de apotheose
van de vergeestelijkte menselijke natuur, het hoog
ste wat haar kan overkomen. Laat ik vooral niet
vergeten zijn twee grote fresco's: de Disputa en
de School van Athene.
In de andere zalen zijn natuurlijk vele Italiaanse
meesters te bewonderen, zoals: Leonardo da Vin
ei, Fra Angelico, Philippo Lippi, Titiaan, enz.
Maar dat er ook veel Hollandse meesters te zien
zijn, had U waarschijnlijk nooit gedacht. Rogier
van der Weijden: de Verlosser en de Madonna;
Antoon van Dijck: Judith met het hoofd van Ho-
lofernes; Jan Frans van Bloemen: Gezicht op Co
losseum; Peter van Bloemen: Man op wit paard;
M. J. van Mierevelt: Adellijke dame; Frans van
Mieris: Mansportret; Isaac Mijtens: Admiraal
Kortenaer; Peter Molijn: De Storm. Verder stil
levens, planten, bloemen, fruit, jachttaferelen enz.
van Gerard Dou, Quinten Matsijs, Peter Paul Ru
bens, Jan Breughel, David Teniers, Jacob van
Ruysdael, Frans Hals, Jan Vermeer (de echte) en
onze grootmeester Rembrandt Harmensz. v. Rhijn.
We gaan nu de klassieke marmeren beelden be
wonderen. In de Salla della Muse, zo genaamd
naar de negen Muzen, godinnen van kunsten en
wetenschappen, dochters van Zeus-Jupiter, zien
we Melpomene, die voorzat bij het treurspel, Tha
lia van het blijspel, Calliope bij het heldendicht,
Urania bij de sterrenkunde, Polyhymnia bij de ly
rische poëzie, Erato bij de erotische dichtkunst,
Terpsichore bij de reidans, Clio bij de geschiedenis
en Euterpe bij de muziek.
Dan de Sala degli Animali. Een zeldzame verza
meling van dieren in wit en gekleurd marmer. Het
meest worden bewonderd: het hert door een hond
aangevallen, de koe in grijs marmer, een paar
prachtige honden, de panter in geel albast en My-
thras die de stier doodt.
In de beeldengalerij is het schoonst de Laocoön-
groep. De Trojaanse priester Laocoön had aange
raden het paard van Troje, waarin de vijandige
Griekse soldaten verborgen waren, in brand te
steken. Daarop was Apollo, die de Grieken hielp,
zo vertoornd geworden, dat hij een slang zond, om
Laocoön en zijn beide zonen te doden. Het beeld
toont de worsteling van de drie personen met de
slang, die hen van alle zijden omringt en hun ge
beente doet kraken. Geweldige smart op het ge
laat van de oude vader. Het geheel is uit een blok
wit marmer gehouwen.
In het Egyptische museum valt vooral op het ko
lossale beeld van koningin Tuaa (1300 v. Chr.).
Verder veel mummies van mensen en heilige die
ren, papyrus (handschriften) enz.
De Bibliotheekzalen bevatten een millioen boe
ken in prachtband. In alle talen en over alle tak
ken van wetenschap. Het zijn zeer kostbare wer
ken, die dan ook achter slot bewaard worden.
Voorts 60.000 manuscripten (handschriften) w.o.
de beroemde Codex Vaticanus, de Griekse Bijbel
uitgave uit de 4e eeuw; een handschrift van Vir-
gilius uit de 5e eeuw, een palimpsest (perkament
dat tweemaal beschreven is) uit de 4e eeuw; een
Canzonière van Petrarca en een autograaf (eigen
handig geschreven werk) van Maarten Luther.
Bovendien zijn er nog 7000 incunabelen, zg. wie-
gedrukken, de eerste voortbrengselen der boek
drukkunst.
Natuurlijk moet ik mij bij dit verslag tot het voor
naamste beperken. Maar van de Sixtijnse kapel, die
de bekroning van dit bezoek vormde, moet ik toch
even iets meer van zeggen. U weet waarschijnlijk
dat hier het Conclaaf gehouden wordt; de paus
keuze plaats vindt. Boven ieder kardinaal staat
dan een troonhemeltje opgericht. Nadat de ver
eiste meerderheid (2/3 plus één) bereikt is, wor
den alle troontjes neergelaten, behalve dat boven
de gekozene.
De linkerzijwand bevat grote fresco's met voor
stellingen van Pinturicchio: ,,Mozes op reis naar
Egypte; zijn vrouw besnijdt haar zoon"; Botticel
li: ,,Mozes doodt de Egyptenaar, verdrijft de her
der en knielt voor het brandende braambos"; Ghir-
landaio: ,,Pharao's ondergang in de Rode zee";
Rosselli: „Wetgeving op de berg Sinai, aanbid-
IX
