AMSTEL-ECHO
3
hellingen op, wel een vijftig meter naar boven, om
in de bovenstad, waar de „bourgeoisie'' huisde,
„iets" op te doen. We belden aan bij het Redemp
toristen-klooster en vertelden in het Duits wat de
bedoeling was. Even later zaten we in een mooie
kamer heerlijk te schransen. Wat was het geval?
Er logeerde een Amsterdamse pater, die ik heel
goed ken. Dr. Drehmans, indertijd secretaris van
Kardinaal van Rossum. Met zo n relatie kent de
gastvrijheid geen grenzen meer.
We bezochten nog de kathedraal, het paleis van
de Groothertogin en onze gezant in Luxemburg.
Hoewel het gehele land slechts 300.000 inwoners
telt, heeft het een Kamer met 51 leden, een presi
dent met drie ministers en een Staatsraad van
vijftien leden! Amsterdam alleen heeft al driemaal
zoveel inwoners.
We waren nu 593 km gevorderd.
W. G. Harmse.
WAT IS BIERGIST
Gist is sinds eeuwen reeds een gewaardeerd mid
del tegen velerlei kwalen en heden ten dage wordt
door vele medici nog gist voorgeschreven. Ook
bleek gist een waardevolle eiwitbron te zijn. In de
laatste tientallen jaren ontdekte men, dat een
levend organisme en in het bijzonder de mens,
naast koolhydraten, vetten, eiwitten en zouten
ook nog minimale hoeveelheden van bepaalde
stoffen nodig had voor zijn welzijn. Deze laatste
stoffen zijn de vitaminen.
Bij het zoeken naar bronnen van vitaminen ont
dekte men, dat de gist en in het bijzonder de bier-
gist een zeer rijke bron is van vitaminen, speciaal
van die, welke tot de B-groep behoren. Wat in
vroegere jaren toevallig gevonden was de heil
zame werking van gist was nu verklaard.
Een nadeel van het gebruik van gist als rijke
vitaminenbron was de onaangename smaak en het
feit dat de levende gistcel abnormale darmgistingen
kan veroorzaken. Men ging er nu toe overwegen te
zoeken om een aangenaam smakend en toch werk
zaam gistproduct te vervaardigen. Deze weg is
gevonden door de inhoud van de gistcel te winnen
en dus een gistextract te vervaardigen.
Gist is een levend organisme, behorende tot de
schimmels. De gist bestaat uit cellen, zoals elk
levend organisme uit celien is opgebouwd. Iedere
cel is omgeven door een zakje (celwand), waarin
zich de voor het verrichten van de levensfuncties
benodigde stoffen bevinden. Van deze stoffen
maakt eiwit het grootste deel uit. De bedoeling
van het maken van gistextract is nu het winnen
van de inhoud van de cel, vrij van de celwand, die
onverteerbaar is. Hiertoe maakt men gebruik van
het enzyme-systeem van de gistcel. Enzymen zijn
stoffen die er toe medewerken om o.m. stoffen,
die niet direct voor de voeding van een organisme
geschikt zijn, hiervoor geschikt te maken door ze
b.v. af te breken. Indien nu gist, onder bepaalde
omstandigheden, aan zichzelf wordt overgelaten
en geen voedsel krijgt toegevoerd, begint de gist
zichzelf te verteren (autolyseren). De eiwitten
worden hierbij afgebroken tot de voor de voeding
zeer waardevolle aminozuren en gaan in oplossing.
Tegelijkertijd gaan ook andere stoffen, b.v. de
vitaminen, in oplossing. Deze aminozuren kunnen
in twee vormen voorkomen, die, hoewel overigens
geheel identiek van bouw, verschillen als linker
en rechterhand. Zij worden dan ook als linkse en
rechtse vorm aangeduid. Onder bepaalde omstan
digheden, met behulp van chemicaliën, kunnen
beide vormen in elkaar overgaan. Nu is alleen de
linker vorm voor het levend organisme van waar
de. Er bestaan methoden in de industrie waarbij
de gistcellen ontsloten worden met behulp van
chemicaliën. De producten, die volgens deze
methode vervaardigd worden, zijn echter minder
waardig aan producten, waar bij de vervaardiging
geen chemicaliën worden gebruikt. De gistcel is
niet in staat zelf vitaminen te maken, maar hoopt
die op uit de vloeistof waarin zij groeit.
De bakkersgist wordt gekweekt in een voedings
vloeistof, in het algemeen arm aan vitaminen. De
gist zelf zal dan ook niet veel vitaminen bevatten.
Biergist daarentegen wordt gekweekt in een
vloeistof bereid uit extract van granen, rijk aan
vitaminen en bevat dus zelf ook veel vitaminen.
Sinds enige jaren wordt er dan ook uit biergist
volgens een methode waarbij geen chemicaliën
werden gebruikt een extract bereid, bij velen
van ons bekend als POVIET. Het Poviet extract
moet dus, zowel als bron van vitamine en als
bron van de zo waardevolle aminozuren, tot de
best bereide extracten behoren. En dat doet het
dan ook. Het is voedzaam, omdat het 47 ei
witten bevat; het is gezond, omdat het gehele
vitamine B-complex daarin aanwezig is en boven
dien is het bloedzuiverend, omdat het uit biergist
is vervaardigd.
De biergist wordt, nadat de bierbereiding is af
gelopen, gewassen en zodanig behandeld, dat de
onaangename bittere smaak verdwijnt. Het resul
taat is een rose-witte blanke gist. Deze gist wordt,
na geperst te zijn, op verhoogde temperatuur ge
bracht, waardoor de zelfvertering intreedt, die na
een week een bruine, waterachtige vloeistof op
levert. Deze vloeistof, die sterk troebel is door de
onopgeloste celwanden, wordt gecentrifugeerd. De
nu veel helderder zijnde resulterende vloeistof
wordt verwarmd en er wordt zout aan toegevoegd.
Bij het verwarmen treden nog troebelingen op, die
door opnieuw centrifugeren worden verwijderd.
De vloeistof wordt ten slotte bij lage temperatuur
tot de vereiste dikte ingedampt. Het resultaat is
een volkomen natuurlijk pasta, waaraan niets dan
een weinig keukenzout is toegevoegd.
