honderd jaa
6
AMSTEL-ECHO
Zo liet Vondel door de aartsengel Rafaël aan de
held van zijn treurspel ..Gijsbreght van Aemstel"
Amsterdams toekomstige bloei voorspellen, die in
Vondels dagen reeds verbazingwekkende werke
lijkheid was geworden en thans wel het duidelijkst
wordt gedemonstreerd, wanneer we de jubileren
de Kalverstraat doorlopen, ons verlustigend aan
de schitterende aanblik, die deze ruim 500 jaar
oude straat ons biedt. In 1450 zou de Kalverstraat
dus zijn ontstaan en ofschoon dit niet met zeker
heid vaststaat in oude kronieken wordt de
Kalverstraat al eerder genoemd nemen we
het voetstoots aan, omdat we anders zo lang moe
ten wachten eer we de gelegenheid hebben weer
eens leuk feest te kunnen vieren!
De mooiste straat van Nederland
Wie over het Amsterdamse stadsschoon spreekt,
denkt daarbij op de eerste plaats aan de statige
bocht van de Herengracht, aan de poëtische inti
miteit van de Leidse- en Reguliersgracht, de Kei
zersgracht en de nog altijd druk bevaren Prinsen
gracht, die nog het meest van alle Amsterdamse
grachten het karakter van vaarweg behouden
heeft, en aan de Brouwersgracht met zijn indruk
wekkende pakhuisgevels. Of als hij meer van het
moderne Amsterdam houdt, aan de brede boule
vards vol groen en bomen, waar natuur- en ste
denschoon elkaar op de gelukkigste wijze aanvul
len. Maar de mooiste straat van Amsterdam is
toch de Kalverstraat, hoe vreemd dit ook klinken
moge ten aanzien van een straat, waaraan in de
loop der lijden zoveel veranderd en verprutst is.
Wie alle ,,schoonheidsfouten" van de Kalver
straat zou willen opsommen, zou daarmee alleen al
een klachtenboek kunnen vullen. Maar om de een
of andere reden vallen zij in de Kalverstraat niet
zo op en neemt men er vrede mee. Meer nog,
alle gebreken die de Kalverstraat vertoont, maken
haar juist zo aantrekkelijk voor Amsterdammers
en mensen van buiten. En daarom zou men dan
ook met recht over de Kalverstraat kunnen spre
ken als over de hoofdstraat van Nederland. Zij is
de hartader van Amsterdam en wie haar niet ge
zien heeft kent Amsterdam niet. Wanneer de Am
sterdammer zelf over ,,de stad" spreekt, bedoelt
hij daarmee op de eerste plaats de Kalverstraat.
En toch is de Kalverstraat maar een betrekkelijk
korte straat, die slechts de indruk maakt lang te
zijn, omdat zij zo smal is. Haar geringe breedte,
die haar volkomen ongeschikt maakt voor het mo
derne stadsverkeer, dat er dan ook zoveel moge
lijk uit wordt geweerd, is misschien wel haar voor
naamste en bekoorlijkste eigenschap. Zij geeft de
wandelaars niet alleen het gevoel, dat deze straat
al heel oud moet zijn en dat tussen haar gevelrijen
(Een blik in de
de eeuwen voorbijgewandeld zijn, zij beschermt door
ook het geheim van haar charme. Dat geheim is
voor iedereen te zien, maar niemand schijnt er ooit METf ISAL
op te letten. Men zou zelfs de stelling kunnen ver
dedigen, dat de meeste mensen die in de Kalver
straat lopen, beter weten hoe zij er vroeger uitge-
zien heeft, dan hoe zij er tegenwoordig uitziet.
Sommigen hunner kunnen nog precies vertellen,
waar eens de Heilige Stede, dat juweeltje van
laat-Middeleeuwse gothiek. dat zijn fijn en spits
torentje parmantig in de lucht stak. heeft gestaan.
Anderen kunnen zich nog de tijd herinneren, dat
er mensen woonden in deze nauwe kloof, die zich
met flauwe bochten door het steenmassief van de
stad wringt van de Dam tot het sierlijke Munt
torentje, dat zich vroeger nog verbeelden kon de
omgeving te beheersen, maar dat tegenwoordig
bijkans in het niet verzinkt tegen de rose steen
pudding van het voormalige Carlton-hotel, dat er
vlak naast is neergezet.
Het tegenwoordige uiterlijk van de Kalverstraat
echter is dikwijls aan haar trouwste bezoekers
slechts ten dele bekend. Dat komt, omdat de men
sen, die in de Kalverstraat wandelen, haar slechts
zelden met aandacht bekijken. Zij vergeten meestal
de helft, in dit geval de bovenste helft. Want het
uiterlijk van de Kalverstraat is werkelijk heel zon
derling; het maakt min of meer de komische in
druk van een oud vrouwtje met een rimpelig ge
zicht, dat plotseling de modernste dans begint uit
te voeren. Want er zijn onder de gebouwen in de
Kalverstraat slechts heel enkele, die hun uiterlijk
ongeschonden bewaard hebben. De oude platen
winkel van Buffa, die tegenwoordig deftig kunst
handel heet, ziet er nog precies zo uit als vijftig
jaar of langer geleden. Maar hij is een uitzonde
ring. Overal er naast en er omheen blinken nieuwe
en moderne winkelpuien. Maar daarboven steken
allerlei aardige oude halsgeveltjes tegen de hemel
af. Architectonisch liggen de eeuwen in de Kalver
straat op de vreemdste wijze op elkaar gestapeld,
zo, dat de zeventiende eeuw boven en de twintig- f
ste onder is komen te liggen. Aesthetisch is het
natuurlijk niet. Naast de bekoring die van haar
oude geveltjes uitgaat, bezit de Kalverstraat nog I
andere charmes. Dat weten zij het beste, die er
dagelijks flaneren en daarmee eigenlijk niets an
ders doen dan de voetsporen drukken van alle
burgers en buitenlui, die dat al zes eeuwen lang
hebben gedaan in deze straat, die in een deftiger
tijd dan de onze „de wandelstreeck der Amster-
damsche heeren" kon worden genoemd. Zelfs
voor gekroonde hoofden moet de Kalverstraat iets
aantrekkelijks hebben gehad. En voor wie heeft
In t midden van den strijd en 't woeden nimmer moe,
verheft uw stad haar kroon tot aan den hemel toe,
en gaat door vier en ijs een and're wereld vinden,
en dondert met geschut op alle vier de winden.
