6
AMSTEL-ECHO
en Co., die in 1871 de durf en de ondernemings
lust bezaten om toen nog slechts enkele ge
vestigde brouwerijen aarzelend de eerste pogin
gen in deze richting waagden uitsluitend op de
ondergistingsmethode gebaseerde bedrijven op te
zetten, die in omvang en conceptie alle hier te
lande bestaande brouwerijen overtroffen.
(slot volgt.)
y^JuO-ht
DE VELE ASPECTEN VAN HET
SCHAAKSPEL.
1. Als beeld van de oorlog. De Ouden, die de
stukken soldaten, paarden, olifanten, strijdwa
gens, aanvoerder enz. noemden, beschouwden het
geheel als een leger, dat volgens bepaalde aan-
vals- of verdedigingsplannen moest optreden. De
opvatting van het schaakspel als een schijnoorlog
strookt met de zienswijze, dat de strijdlust de
mens is aangeboren.
2. Als wetenschap. Niettegenstaande het grote
aantal onbekende factoren voortvloeiende uit zijn
oneindige combinatiemogelijkheden is het schaak
spel als wetenschap beschouwen op grond van
het feit, dat zekere leidende beginselen, dank zij
de onderzoekingen en de steeds meer geperfectio
neerde methodiek der meesters, voor theoretische
systematisering vatbaar zijn gebleken.
3. Als kunst. De scheppende fantasie verheft het
schaakspel tot een kunst, een bezigheid van hoog
intellectueel genot, waarin het talent en zelfs het
genie zich ten volle kunnen ontplooien. Doch
blijven we bescheiden. Er is geen gebied des
geestes, dat volstrekte intellectuele criteria ople
vert. Het schaakspel vormt hierop geen uitzon
dering.
4. Als sport. Het schaakspel is een hersengymnas
tiek, een worsteling van de gespierde geest met
de stugge materie. Het is een sport met haar eigen
wetten en bepalingen: voor jongeren een scholing
in het abstracte denken, voor ouderen een bron
van geestelijke verjonging.
5. Als werktuigkunde. De waarde der stukken
varieert met de positie, die zij innemen. Dit ver
schijnsel berust op de wet der mechanica, de sta
tische en dynamische wet van evenwicht, bewe
ging en kracht. Verwant met deze wetten zijn de
strategie, de leer van het doel en de tactiek, de
leer der middelen, die de verrichtingen der groot
meesters tot wonderen van mechanica stempelen.
De structuur hunner combinaties is als een stelsel
van spillen en tandraderen, een wetenschappelijk
geleide krachtsaanwending op het gestelde doel:
het mat.
6. Als symphonische compositie. Tal van beroem
de musici, o.a. Philidor en Chopin, waren goede
schaakmeesters. Ook kan dit gezegd worden van
verschillende dichters, kunstenaars der woordmu
ziek. Vooral het blindspel is met een symphonie
te vergelijken. Het spel wordt door de verdwij
ning der stukken geheel onstoffelijk. De over
blijvende bewegingen zijn als de toonaarden van
diverse instrumenten, welker harmonieus ensem
ble tot een triomphantelijke finale leidt.
7. Als morele factor. In de eerste plaats vervangt
het schaakspel allerlei kostbare tijdpasseringen.
Het is op zichzelf al zo boeiend, dat er geen inzet
bij nodig is om de spanning te verhogen. In de
legende over de uitvinding van het schaakspel
wordt al duidelijk vermeld, dat de Brahmaan
Sissa het doel bereikte, dat hij zich voorstelde: de
morele verheffing van zijn vorst.
De waarde der stukken werd in de 12e en 13e
eeuw gelijkgesteld met die der verschillende
maatschappelijke rangen en het spel maakte deel
uit van de opvoeding der jonge edellieden. De
grote Franklin wijdt in zijn mémoires een heel
hoofdstuk aan de betekenis van het schaakspel
voor het leven.
8. Als geluksspel. Wat is de rol van het geluk of
het toeval bij het schaakspel? In welke mate zijn
daaraan zwakke zetten, bokken en verlies te wij
ten? Zenuwachtigheid, physieke of morele inzin-.
kingen, gebrek aan concentratie, enz. spelen hier
bij een voorname rol. Pech, of gelukkig toeval
(het verschijnsel heeft steeds 2 kanten) kan altijd
de kans doen keren en de winnaar ener partij is
niet zelden hij. die de voorlaatste bok schiet.
9. Conclusie. Erkennen wij de betrekkelijke gel
digheid dezer opvattingen. Laat het schaakspel
zijn wetenschappelijke, zijn artistieke, zijn spor
tieve, zijn opvoedende zijde hebben, maar maken
wij het vooral niet te gewichtig en ontveinzen wij
ons nimmer, dat het tenslotte niets meer dan een
Spel is.
W. J. Swart.
In de stad Newark in Ohio heeft de hitte voor
een verrassing gezorgd. Uit een aantal kratten
eieren, op de mesthoop geworpen omdat de
eieren niet voor gebruik geschikt werden geacht,
begonnen kuikens te kruipen! De temperatuur
was dan ook 35 graden C.
Wanneer zullen wij eens van de zonnestralen
kunnen genieten? Niet alleen wij maar ook het
bedrijf heeft dat dringend nodig en ofschoon we
helemaal niet verlangend zijn naar 35° C. wij
kunnen het desnoods wel met 34° C. stellen
wordt het toch wel langzamerhand tijd dat het
flink gaat zomeren.
em man,
in on%e JtmkteZ-ExAo
