en Zuierbereiclincj
AMSTEL-ECHO
5
tarwe, dat evenals wijn, een gistingsproces heeft
doorgemaakt."
In het begin onzer jaartelling werden algemeen
in Midden- en West-Europa reeds alcoholische
dranken gemaakt. In Spanje en Frankrijk heette
zij: Cerevisa of Cervisia. welke namen zij bij de
Romaanse volken hebben behouden. De Germa
nen noemden hun drank: peor, bior. pier. terwijl
ook nog een oud-Germaanse uitdrukking Alu of
Aio bestond, waarvan het tegenwoordige Engelse
woord Ale is afgeleid.
Hoe oud de bereiding van zulke dranken ook mag
zijn geweest, die, volgens onze tegenwoordige
smaak en begrippen is nog betrekkelijk nieuw.
Hop. de stof zonder welke, naar de moderne
smaak, geen bier kan worden gemaakt, wordt in
een oorkonde uit het jaar 768 voor het eerst
genoemd. Met de invoering van de hop in de
bierbrouwerij, welke echter pas omstreeks 1000
na Chr. plaats vond, begint een nieuw tijdperk
in de geschiedenis der bierfabricatie. Het is nog
niet vastgesteld, hoe de hop, waarschijnlijk van
Aziatische oorsprong, in deze streken ingang
heeft gevonden; de eerste vermelding van het
gebruiken van hop voor brouwtechnische doel
einden dateert uit het jaar 1079. In de Middel
eeuwen bezaten de kloosters, de toevluchtsoorden
van wetenschap en kunst, ook de beste brouwe
rijen, welke zich langzamerhand tot profane in
dustrieën uitbreidden. Zo ontstonden verschei
dene steden, waarbij van het bier een bijzondere
roep uitging. O.a. Brunswijk (Br. Mumme), Ein-
beck (E. Bock), Hannover (Broihan bier), enz.
enz., totdat in de vorige eeuw Münchener. Pil-
sener, Dortmunder enz. algemeen ingang vonden
bij het bierdrinkend mensdom. In Engeland was
de ontwikkeling der brouwerijen een andere. Tot
in de 15e eeuw was het gebruik van hop daar
verboden, maar toch was in de 16e eeuw het bier-
verbruik er reeds tamelijk algemeen geworden.
In het jaar 1585 werden door 26 brouwers reeds
648.960 barrels (d.i. 761.230 H.L.) bier gebrou
wen. Later werden de Ale-brouwerijen in Burton
on Trent, de Stoutbrouwerijen van Barclay, Per
kins Co. in Londen, evenals die in Dublin, de
Guiness-brouwerij, welke met een jaarlijkse pro
ductie van meer dan 2 millioen H.L.. als een der
grootste ter wereld kan worden beschouwd, we
reldberoemd. Lange tijd waren de Engelse bieren,
welke reeds in de vorige eeuw tot in alle wereld
delen waren doorgedrongen, de enige exportbie
ren, totdat deze voor ongeveer 50 jaar geleden
door de lichtere Duitse, Amerikaanse, Hollandse
en Deense bieren verdrongen werden. De zware,
alcoholrijke, Engelse bieren moesten tenslotte
meer en meer wijken voor de heldere, prikkelende
en minder alcohol bevattende ondergistingsbieren.
Wat de ontwikkeling der brouwindustrie hier te
lande betreft, kan worden vermeld, dat in de 15e
en 16e eeuw de bierbrouwerij tot onze voornaam
ste industrie behoorde. Dordrecht, Delft, Haar
lem, Utrecht, Gouda. Amersfoort en Amsterdam
bezaten in die tijd tal van bloeiende brouwerijen.
Amersfoort telde in de 14e eeuw 350, Haarlem
ongeveer 50 bedrijven. In de 17e en 18e eeuw
ging de brouwerijnijverheid echter sterk achteruit.
Haarlem had in 1 740 nog 8, Amsterdam omstreeks
1650 nog 23 en in 1749 nog slechts 4 brouwe
rijen. In hoofdzaak was dit te wijten aan het weg
vallen van de export en de vermindering van de
binnenlandse afzet, in verband met het op de
voorgrond treden van andere dranken, zoals thee,
koffie en brandewijn. Dit verval zette zich voort
tot ver in de 19e eeuw.
Als gevolg van de herleving der brouwerij in
geheel Europa omstreeks 1870, bloeit vanaf die
tijd ook in ons land het brouwbedrijf op, welke,
met een onderbreking gedurende de eerste we
reldoorlog, zich tot 1930 handhaaft. De in dat
jaar begonnen crisis, met als gevolg de vermin
dering in koopkracht en het wegvallen van een
groot gedeelte van de export, maakt dan, dat de
productie der brouwerijen langzaam maar zeker
daalt. De laatste jaren vóór het uitbreken van de
tweede wereldoorlog zien wij deze tak van nijver
heid weer langzaam opbloeien. Dat deze opbloei
in de oorlogsjaren zich heeft voortgezet, zodat de
bierverkoop in ons land zich tot een, voor onze
begrippen, zeer hoog peil heeft weten te verhef
fen, heeft geen" normale oorzaken gehad, maar is
het gevolg geweest van de Duitse bezetting, waar-
aan wij allen zulke „aangename" herinnerinqen
hebben. s
De ontwikkeling van het bierbedrijf tot de groot
industrie waartoe zij tegenwoordig is uitgegroeid,
dateert eigenlijk pas uit de laatste 50 jaar. De
veel geopperde mening, dat dit het gevolg is van
de grotere kapitaalkracht der grote bedrijven, is
slechts ten dele waar. De ontwikkeling der con
centratie van de bierproductie in enkele grote
bedrijven is hoofdzakelijk een gevolg van:
1 e. de uitvinding der koelmachine en haar prac-
tische toepassing in het bierbedrijf:
2e. de invloed van het wetenschappelijk onder
zoek op het fabricatieproces.
Wat het eerste punt betreft is het duidelijk, dat
door de invoering van Lindes koelmachine, het
bierbedrijf onafhankelijk werd van de natuur.
Immers moest men voorheen tijdens de winter
het voor de zomer benodigde ijs, ter koeling van
de biervoorraden, reserveren, door de invoering
van de kunstmatige koude in het bierbedrijf was
gelijktijdig alle risico voor een wisselvallig pro
duct verdwenen.
(Wordt vervolgd).
door
V. Vv ÏISENBORN
